اثر عصاره‌هاي آبي‌‌الكلي و آبيِ پوست و دانه و عصاره آبي‌الكلي پولپ هندوانه ابوجهل بر ميزان گلوكز، انسولين و FIRI موش‌هاي صحرايي نرِ مقاوم به انسولين

Effect of crust and seed hydro-alcoholic and aqueous extracts and pulp hydro-alcoholic extract of Citrullus colocynthis on glucose, insulin and FIRI level in insulin resistant male rat’s

اهداف: رايج ترين كاربرد هندوانه ابوجهل در طب سنتي ايران، درمان ديابت و كاهش ميزان قندخون است. با توجه به تاثير فروكتوز در افزايش گلوكز و ايجاد مدل مقاوم به انسولين، اين مطالعه با هدف مقايسه اثر عصاره قسمت‌هاي مختلف هندوانه ابوجهل بر موش‌هاي صحرايي نر مقاوم به انسولين انجام شد. روش‌ها: در مطالعه تجربي حاضر، 63 سر موش صحرايي نر بالغ ويستار استفاده شد. پس از ايجاد مدل مقاوم به انسولين به‌وسيله فروكتوز10% در آب آشاميدني به مدت8 هفته، حيوانات به7 گروه كنترل، شاهد، عصاره هاي آبي و آبي-الكلي پوست و دانه و عصاره آبي-الكلي پولپ تقسيم شدند. پس از جداسازي سرم ها مقادير گلوكز، انسولين و شاخص مقاومت به انسولين اندازه‌گيري شد. نتايج با استفاده از آزمون آماري آناليز واريانس يك‌طرفه و آزمون پشتيبان LSD ارزيابي شدند. يافته‌ها: عصاره آبي‌الكلي پوست منجر به افزايش گلوكز در مقايسه با گروه كنترل شد (05/0p < ). ميزان گلوكز گروه عصاره آبي دانه در مقايسه با گروه شاهد كاهش يافت (05/0p < ). وزن در گروه عصاره آبي دانه در مقايسه با گروه‌هاي كنترل (01/0p < ) و شاهد (05/0p < ) افزايش پيدا كرد. عصاره آبي‌الكلي پوست منجر به كاهش ميزان انسولين در مقايسه با گروه شاهد شد (05/0p < ). در گروه عصاره آبي‌الكلي دانه، افزايش ميزان انسولين در مقايسه با گروه كنترل مشاهده شد (01/0p < ). ميزان انسولين گروه عصاره آبي دانه در مقايسه با گروه كنترل (001/0p < ) و شاهد (05/0p < ) افزايش يافت. نتيجه‌گيري: موثرترين بخش هندوانه ابوجهل در درمان ديابت نوع II دانه و مضرترين بخش آن پوست است.

Aims: The most common use of Citrullus colocynthis is to treat diabetes and decrease blood glucose in Iranian traditional medicine. Due to the effects of fructose on increasing glucose and creating insulin resistant (IR) models, this study aimed to compare the effect of different parts of Citrullus colocynthis extract on insulin resistant of male rats. Methods: In this experimental study, 63 adult male Wistar rats were used. After making IR with fructose 10% induced in drinking water for 8 weeks, the animals were divided into 7 (control, sham, aqueous and hydro-alcoholic extracts of crust and seed and hydro-alcoholic extracts of pulp) groups. After separation of serums, glucose, insulin and insulin resistance index were measured. The results were statistically analyzed by ANOVA and post hoc LSD tests. Results: Hydro-alcoholic extract of crust increased glucose in comparison with control group (p < 0.05). Glucose level was decreased in aqueous extract of seed group in comparison with sham group (p < 0.05). Weight was increased in aqueous extract of seed group in comparison with control (p < 0.01) and sham (p < 0.05) groups. Hydro-alcoholic extract of crust leads to decreasing insulin in comparison with sham group (p < 0.05). In Hydro-alcoholic extract of seed’s group, insulin level was increased compared with control group (p < 0.01). Insulin level was increased in aqueous extract of seed group in comparison with control (p < 0.001) and sham (p < 0.05) groups. Conclusion: The most effective part of Citrullus colocynthis in treatment of diabetes type II is seed and the most harmful part is crust.