ارزيابي بهره‌برداران از ميزان موفقيت مهندسان ناظرگندم: مورد مطالعه استان فارس

Farmersʹ Evaluation of Wheat Supervisorsʹ Success: The Case of Fars Province

چكيده ايران از پتانسيل زيادي در بخش كشاورزي برخوردار است اما به دليل كمبود نيروي بهره‌بردار ماهر و نيز استفاده از ترويج دولتي، نتوانسته در استفاده از اين پتانسيل‌ و ارتقا بهره‌وري موفق باشد. متخصصان، پيشنهاد تلفيق مناسبي از رهيافت‌هاي ترويج دولتي و خصوصي را داده‌اند كه از جمله آنها ترويج قراردادي و استفاده از مهندسان ناظر است. تاكنون يكي از مشكلات مهم، عدم پذيرش ناظران از سوي بسياري از كشاورزان بوده است. هدف اين پژوهش، مطالعه ارزيابي كشاورزان گندم‌كار تحت پوشش طرح مهندسان ناظر از ميزان موفقيت ناظران و تعيين سازه‌هاي اثر‌گذار بر اين ارزيابي بود. در اين مطالعه از روش تحقيق پيمايشي بهره گرفته شد. جمعيت مورد مطالعه، كليه گندم‌‌كاران تحت پوشش مهندسان ناظر در استان فارس، حجم نمونه 225 نفر و روش نمونه‌گيري طبقه‌بندي شده تصادفي بود. ابزار تحقيق، پرسشنامه‌اي داراي پنج بخش بود كه روايي صوري آن توسط اساتيد صاحبنظر و پايايي آن نيز ازطريق يك مطالعه راهنما خارج از نمونه اصلي و با استفاده از آلفا كرونباخ تاييد گرديد. يافته‌ها نشان دادكه از ميان متغيرهاي مستقل، متغيرهاي نگرش بهره‌برداران نسبت به طرح مهندسان ناظر، نگرش نسبت به پرداخت حق‌نظارت به ناظران، سن، سطح سواد، ميزان سابقه كار كشاورزي و كشت گندم، ميزان سابقه كار با ناظران، ميزان اراضي كشاورزي، متوسط عملكرد، فاصله تا مراكز خدمات و نيز ميزان استفاده از ساير منابع كسب اطلاعات غير از ناظران، رابطه معني‌داري با ارزيابي آنان از ميزان موفقيت ناظران داشت. نتايج حاصل از تحليل رگرسيوني نيز نشان داد كه از بين مجموعه متغيرها، 5 متغير نگرش بهره‌برداران نسبت به طرح مهندسان ناظر گندم، پرداخت حق‌نظارت به ناظران، فاصله تا مركز خدمات، متوسط عملكرد و سن كشاورزان، قادرند 61 درصد از تغييرات متغير ارزيابي بهره‌برداران از ميزان موفقيت ناظران را پيش‌بيني كنند. در پايان باتوجه به نتايج تحقيق، پيشنهادهايي ارايه شده است.