بررسي ميزان سرب، كادميوم و كروم در برنج هاي هندي وارداتي و برنج طارم توليدي استان گلستان

Study of the Amount of Pb, Cd and Cr in Imported Indian Rice to Iran and Tarom rice Produced in the Province of Golestan

سابقه و هدف: آلودگی به فلزات سنگين يكی از مشكلات مهم زيست محيطی و يكی از نگرانی‌های مهم بهداشت مواد غذايی به شمار می‌آيد. برنج يكی از انواع پر مصرف غلات در جهان است كه به طور گسترده در رژيم غذايی مردم وجود دارد. در اين تحقيق ميزان سرب، كادميوم و كروم در برنج طارم مزارع استان گلستان و مقايسه آن با برنج وارداتی هندی در همان استان بررسی شده است. مواد و روش‌ها: ده برند معروف برنج هندی پرفروش از بازار استان خريداری شد كه به صورت كدهای 1 تا 10 شماره‌گذاری شد. هر يك از شهرستان‌های استان گلستان بر اساس موقعيت جغرافيايی، 20 نمونه برنج طارم تهيه گرديد كه شامل شهرستان‌های گرگان، علی آباد، مراوه تپه، مينودشت، گنبد و گاليكش است. غلظت فلزات مورد نظر در نمونه‌ها توسط دستگاه جذب اتمی سنجيده شد. يافته‌ها: نتايج تحقيق حاضر نشان می‌دهد كه به صورت كلی در برنج ايرانی ميزان سرب ppm 09/0± 32/0، ميزان كادميوم ppm 05/0± 17/0 و ميزان كروم ppm 10/0± 17/0 مشاهده شد و در برنج هندی اين مقادير برای سرب ppm 19/0± 33/0 برای كادميوم ppm 02/0± 04/0 و برای كروم ppm 11/0± 28/0 به دست آمد. بين مقادير سرب در برنج ايرانی و هندی از لحاظ آماری تفاوت قابل توجهی وجود ندارد (05/0> p). ليكن در مورد كادميوم و كروم اين تفاوت قابل توجه است به صورتی كه در برنج ايرانی ميزان كادميوم بيش‌تر از برنج هندی مشاهده شد (001/0< p) و در برنج هندی ميزان كروم بيش‌تر به دست آمد (001/0< p). استنتاج: با توجه به يافته‌های فوق الذكر به نظر می‌رسد تفاوت برنج‌های ايرانی و هندی ببيش‌تر مرتبط با ميزان كادميوم و كروم می‌باشد و ميزان سرب تفاوت چندانی ندارد و لذاتوصيه می‌شود با توجه به عوارض تماس طولانی مدت با فلزات سنگين، ميزان فلزات سنگين و ميزان دريافت هفتگی آن‌ها از طريق ساير محصولات كشاورزی همانند سبزيجات به صورت دوره‌ای مورد ارزيابی قرار گيرد.

Background and purpose: Heavy metal pollution has always been a major cause of environmental contamination and is considered as a major concern for food health. Rice is the most popular food among Iranians and the presence of heavy metals in trace level in rice has received special attention because they are directly related to health .In this study, the amount of Pb, Cd and Cr in Tarom rice farms in the province of Golestan was determined and compared with imported Indian rice in this province. Material and methods: Ten famous brands of Indian Rice were bought from market of this province as were coded from 1to 10. From the cities of Golestan including Gorgan, Ali Abad, Maraveh-Tapeh, Minoodasht, Gonbad and Galikesh based on the geographical location of each city, 20 rice samples were collected. The concentration of heavy metals in samples was measured using atomic absorption technique. Results: Our data showed that generally the amount of Pb, Cd and Cr in Iranian rice were 0.32±0.09 ppm, 17±0.5 ppm and 17±0.10 ppm, respectively and 0.33±0.19 ppm, 0.04±0.02 ppm and 0.28±0.11ppmwere observed for concentration of Pb, Cd and Cr in Indian rice, respectively. There was no significant difference (P>0.05) between the amount of lead in Iranian Rice and Indian Rice. However, the amount of cd in Iranian rice was significantly more than the Indian rice. One the other hand, the amount of Cr in Indian rice was significantly (P