بررسي تشابه بانك بذر خاك و پوشش سطحي زمين براي شناخت پتانسيل هاي بانك بذر در مراتع نيمه‌استپي استان چهار محال و بختياري

Investigating the similarity between above ground vegetation and soil seed bank in order to evaluate the seed bank potential in improving the semi-steppe rangelands of ChaharMahal and Bakhtiari

ذخيره بذور موجود در خاك بخش مهمي از تنوع گونه‌اي را شامل مي‌شود كه آگاهي از اين منبع گونه‌اي و تغييرات آن مي‌تواند در حفاظت، احيا و مديريت اكوسيستم‌هاي مرتعي كاربرد داشته باشد. اين تحقيق در نظر دارد تا قابليت داده هاي بانك بذر خاك در تشريح جوامع گياهي مراتع نيمه استپي كرسنك را بررسي كند. براي اين منظور در زمستان 1390 مناطق كليدي موجود در مراحل مختلف توالي (شخم و رها سازي شده 5-3 سال، 15-10 سال، بيشتر از 25 سال و شاهد) انتخاب و نمونه‌هاي خاك از دو عمق 5-0 و 10-5 سانتي‌متري به روش تصادفي-سيستماتيك برداشت و براي جوانه‌زني بذور، به گلخانه منتقل شد. همچنين بررسي و ثبت پوشش گونه هاي گياهي در خرداد ماه سال 1391 به روش تخمين انجام شد. با بهره گيري از تجزيه و تحليل گونه هاي شاخص (ISA) به تعيين گونه هاي شاخص هر يك از مراحل توالي در بانك بذر و پوشش سطحي زمين پرداخته و براي تفكيك گروه گونه هاي هر يك از مراحل توالي از تجزيه تطبيقي قوس گيري شده (DCA) استفاده شد. نتايج نشان داد كه تشابه بانك بذر با پوشش سطح زمين براي مراحل اوليه توالي 7/18 درصد و مراحل انتهايي توالي 26/9درصد است. نتايج تجزيه تطبيقي قوس‌گيري شده نشان داد كه داده هاي پوشش گياهي روزميني براي هر يك از مراحل توالي منجر به شكل‌گيري گروه هايي با قابليت تفكيك بالا نسبت به داده هاي بانك بذر خاك مي شود و تركيب پوشش گياهي بانك بذر خاك به‌دليل اينكه اغلب از گونه هاي مراحل اوليه توالي مي باشند، كيفيت رويشگاه را با دقت قابل قبولي ارايه نداد و معرف پوشش گياهي سرپا نمي باشد.

Soil seed pool is an important source for plant diversity. Evaluating the soil seed bank condition and monitor its changes has high value for conservation, restoration, and management of rangeland ecosystems. This study aimed to investigate the similarity between above ground vegetation and soil seed bank in order to evaluate the possible potential of seed bank for recovering degraded vegetation communities in the semi-steppe rangelands in Karsanak located in Chaharmahal and Bakhtiari province. Three abandoned dry farming fields with different time laps after the last cultivation (3-5, 15-10 and > 25 years) and an uncultivated site as control were selected. A systematic random sampling method was used to collect soil samples from two depths 0-5 and 5-10 cm of soil surface in 5 plots established along the transects in winter 2012 and transported to green house for seed germination test. Above ground vegetation of the plots was also studied in the next growth season. Indicator Species Analysis (ISA) was used to determine the indicator plant species in each succession stages. Detrended Corespondance Analaysis (DCA) was used for separating the species groups of the each succession stages. The results showed that the similarity between soil seed bank and above ground vegetation in the abandoned dry farming fields with 3-5 and > 25 years after the last cultivation were 18.7% and 9.26% respectively. Results of DCA analysis and ISA analysis revealed that classification of plant communities on the basis of the above ground vegetation data set is more applicable than on the basis of soil seed bank. The majority of soil seed bank belong to the species of early stage of succession, hence soil seed bank is not an appropriate criteria for evaluating above ground vegetation in the abandoned dry farming fields.