تاثير چراي دام بر روي ابعاد و ويژگي هاي ساختاري لكه هاي اكولوژيك مراتع (مطالعه موردي: مراتع دونا، حوزه آبخيز سياه بيشه)

The effects of grazing on structural and functional characteristics of ecological patches in rangeland ecosystems

از آنجا كه تخريب لكه هاي گياهي مي تواند شاخصي براي تشخيص نزول وضعيت مرتع باشد و تعيين پتانسيل و عملكرد مرتع از طريق بررسي لكه هاي اكولوژيك امكان‌پذير است، مطالعه و بررسي لكه ها ضروري به‌نظر مي رسد. در اين تحقيق ويژگي هاي ساختاري لكه هاي اكولوژيك و 11 شاخص سطح خاك در دو منطقه قرق و خارج قرق مراتع دونا در حوزه آبخيز سياه بيشه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. براي تحقق اين هدف، خصوصيات ساختاري شامل طول و عرض لكه‌ها، تعداد آنها و درصد طول قطعه و 11 شاخص سطح خاك بر روي 3 ترانسكت 100 متري در هر يك از مناطق قرق و خارج از قرق تعيين شد. نتايج نشان داد كه ويژگي ساختاري لكه هاي اكولوژيك در دو منطقه قرق و خارج قرق داراي تفاوت معني داري است (05/0P < ). نتايج حاصل از مقايسه شاخص هاي سطح خاك نشان داد كه در بين شاخص ها، شاخص پايداري به رطوبت با 6/7 درصد بيشترين مقدار را در منطقه قرق دارد. همچنين نتايج مقايسه شاخص هاي سطح خاك بيانگر اين مطلب بود كه بين نوع و شدت فرسايش، پوشش سطح خاك، طوقه گياهان چند ساله و ناهمواري سطحي اختلاف معني داري وجود ندارد.

Since the destruction of the plant patches is an indicator of rangeland degradation, the functionality of rangeland ecosystems can be assessed by evaluating the ecological condition of patches. This study aimed to evaluate the structural and functional characteristics of rangeland in grazed and un-grazed sites in Donna rangelands, located in Siah Bisheh watershed. Three transects with 100 meters length were established in each area randomly and the number of patches, total patches area, patch area index, landscape organization index and inter patch length mean and 11 soil surface indicators were then measured. According to the results, the structural characteristics of patches in grazed an un-grazed sites varied significantly (P < 0.05). The slake test indicated that the ungrazed sites had highest soil resistance to water (6/7%). The results indicated that the types and severity of erosion levels, soil cover, perennial plant species basal cover and soil roughness did not vary significantly in grazed and ungrazed sites.