بررسي تغييرات تنوع زيستي و اشكوب‌بندي گياهي در طبقات ارتفاعي رشته كوه دناي غربي

Studying changes in the biodiversity and formation of plants at the heights of western Dena mountain range

منطقه حفاظت‌شده دناي غربي در بخش جنوبي سلسله جبال زاگرس واقع در استان كهگيلويه و بويراحمد مي‌باشد. منطقه حفاظت‌شده دناي غربي يكي از غني‌ترين نقاط كشور ازنظر تنوع زيستي است. هدف از اين مطالعه بررسي تغييرات تنوع زيستي و آرايش و اشكوب‌بندي گياهي در طبقات ارتفاعي رشته كوه دنا است. در اين تحقيق نمونه‌برداري از پوشش گياهــي به‌روش تصادفي-سيستماتيك اتجام شد كه در آن 30 قطعه نمونه به‌روش حداقل سطح گونه تعيين شد. در هر قطعه نمونه درصد پوشش هر گونه و گونه‌هاي غالب تعيين و گونه‌هاي منطقه جمع‌آوري شد. براي هر قطعه نمونه اطلاعات ارتفاع، جهت و درصد شيب ثبت شد. داده‌ها وارد محيط Excell شده وتجزيه و تحليل نتايج صورت گرفت. بررسي فلوريستيكي حاصل از مطالعات در 30 قطعه نمونه نشان‌ مي‌دهد كه در منطقه دناي غربي 212 نمونه گياهي از 24 تيره‌ گياهي رويش دارد كه 41 گونه بومي، 12 گونه نادر، 1 گونه آسيب‌پذير و 7 جنس تك‌گونه‌اي است. طبق بررسي‌هاي انجام‌شده در منطقه، محــدوده ارتفاعي رويــش فانروفيت‌ها 3150-2242 متر، كامفيت‌ها 4050-3350 متر، ژيوفيت‌ها 2926-2514 متر و همي‌كريپتوفيت‌ها و تروفيت‌ها در تمام طبقات ارتفاعي منطقه است. مهم‌ترين عامل در ميزان پوشش گياهي منطقه عامل ارتفاع بوده و عامل درصد شيب نيز در درجه دوم قرار گرفته است. در منطقه 4آرايش درختي، درختچه‌اي، گياهان بالشتكي و گياهان علفي وجود دارد. در اين منطقه 117 گونه با شكل رويشي همي‌كريپتوفيت (55 درصد)، 44 گونه با شكل رويشي تروفيت (21 درصد)، 17 گونه با شكل رويشي كامفيت (8 درصد)، 17 گونه با شكل رويشي ژيوفيت (8 درصد)، 17 گونه با شكل رويشي فانروفيت (8 درصد) مي‌باشند.

The protected region of Western Dena is located in the southern part of Zagros mountain range in Kohgilouyeh and Boyer Ahmad province. Western Dena is one of the richest areas of Iran in terms of biodiversity. The purpose of this study is to investigate the changes in the biodiversity, arrangement, and formation of plants at the heights of Dena mountain range. Samples were collected following a random-systematic data collection procedure. Thirty plots were identified using the least level of species method. The coverage percentages of each species as well as the dominant ones were determined in each sample plot. Information regarding the height, direction, the percentage of the slope was recorded in each sample plot. The floristic investigation of 30 sample plots indicated that 212 sample plants belonging to 24 plant families exist in Western Dena region, out of which 41 are endemic, 12 are rare, 1 is vulnerable, and 7 belong to one-genus species. The results revealed that the heighest range for the growth of Phanrophytes, Comfites, and Geophites was 3150-2242, 3350-4050, and 2514-2926 m respectively. The Hemicrytophytes and Trophites grow in all of the heights. The most influential factor in the degree of plant coverage in the region was the height. The slope percentage was in the second place regarding the significance. There are four arrangements of trees, bushes, pulvinate plants, and herbaceous plants in the region. In addition, there are 117 species of Hemicryptophytic vegetation (55%), 44 Therophytic vegetation forms (21%), 17 Chamephytic vegetation forms (8%), 17 Geophytic vegetation forms (8%), and 17 vegetation species of Phanerophytes.