برآورد ترسيب كربن چهار گونه بنه Pistacia atlantica))، كيكم (Acer monspessulanum)، بادام كوهي (Amygdalus scoparia) و افدرا ( Ephedra procera) در منطقه حفاظت‌شده باغ شادي هرات (استان يزد)

Estimating carbon sequestration in Pistacia atlantica, Acer monspessulanum, Amygdalus scoparia, and Ephedra procera in the protected area of Bagh-e Shadi Herat in Yazd province

در اين تحقيق پتانسيل ترسيب كربن گونه‌هاي بنه، كيكم، بادام و افدرا در منطقه حفاظت‌شده باغ شادي هرات در استان يزد مورد مطالعه قرار گرفت. در گونه بنه پتانسيل ترسيب كربن علاوه بر منطقه حفاظت‌شده در منطقه تحت‌چرا نيز مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. براي گزينش درختان مورد مطالعه از روش نمونه‌برداري طبقه‌اي (طبقات قطري) استفاده شد. نمونه‌برداري از بنه پس از قطع درخت اندام‌هاي مختلف (ريشه، تنه و شاخه و برگ‌ها) در هر كلاسه قطري بادقت توزين شدند. به‌منظور تخمين ميزان لاشريزه در هر پلات يك قطعه نمونه 1 متر مربعي پياده و لاشريزه موجود بادقت توزين شد. نمونه‌ها خشك و سپس درصد كربن آلي به روش احتراق در كوره تعيين شد. با تعيين وزن خاكستر و با دردست‌داشتن وزن اوليه و نسبت كربن آلي به مواد آلي ميزان ترسيب كربن براي هر گياه به‌صورت جداگانه محاسبه شد. نتايج نشان داد كه ميزان ترسيب كربن گونه بنه در منطقه حفاظت‌شده برابر 232/6 تن در هكتار و براي منطقه تحت‌چرا اين مقدار برابر 461/4 تن در هكتار به‌دست آمد. تفاوت معني‌داري بين ترسيب كربن هيچ‌كدام از اندام‌هاي اندازه‌گيري شده درخت بنه بين دو منطقه حفاظت‌شده و تحت‌چرا به‌دست نيامد. مقايسه ترسيب كربن گونه‌هاي مختلف نشان داد كه گونه بادام بيشترين و افدرا كمترين ترسيب كربن را در يك هكتار داشتند. به‌طوركلي نتيجه‌گيري شد كه گونه‌هاي مورد مطالعه نقش مهمي در ترسيب كربن در رويشگاه‌هاي خود در جنگل‌هاي خارج از شمال ايفا مي‌نمايند.

The present study investigated the potential of carbon sequestration in Pistcia atlantica, Acer monspessulanum, Amygdalus scoparia and Ephedra procera in Bagh-e Shadi Herat in Yazd province. The carbon sequestration in P. atlantica was analyzed in both protected and under-graze areas. For selecting the trees, the diameter classes sampling procedure was applied and the species were classified into four classes based on their diameters. One tree from each diameter class was randomly selected, cut, and different parts of the tree (i.e. root, trunk, branches, and leaves) were separately weighed. To estimate the mean weight of the litter in each plot, a (1 m2) sample plot was randomly chosen and the amount of litter was carefully collected and weighed. The samples were dried, and then the percentage of the organic carbon was determined using the furnace combustion method. By determining the ash weight and having the initial weight as well as the ratio of the organic carbon to the organic material, the degree of carbon sequestration was calculated separately for each plant. The results indicated that the amount of carbon sequestration in Pistacia was 6.232 and 4.461 ton in the protected and under-graze areas respectively but these differences were not significant. Comparing carbon sequestration in different species revealed that Amygdalus and Ephedra respectively contained the highest and the lowest amount of carbon sequestration. To summarize, it can be claimed that the species under study play an important role in carbon sequestration in the forests out of the North of Iran.