معناشناسي باب اشتغال با تكيه بر قرآن كريم

Semantics of Eshteghal on the basis of the holy Quran

چكيده: يكي از مباحث پيچيده و در عين حال كامل در نحو زبان عربي بحث اشتغال است. اشتغال را مي‌توان از مباحثي دانست كه با قواعد ويژه‌اش، ذهن بسياري را به خود مشغول كرده است. از آنجاكه قرآن كريم نمونه عالي فصاحت و بلاغت است و در بهره‌مندي و استفاده از ذخاير و امكانات زباني به گونه‌اي بي‌نظير عمل كرده است، بنابراين مقاله حاضر تلاش مي‌كند تا با نظر به برخي آيات شريفه قرآن كريم اسلوب اشتغال را معنا ‌يابي كند. اين مقاله، در نظر دارد ضمن معرفي باب اشتغال، نمونه‌هايي از موارد جواز و ترجيح نصب و رفع مشغول‌عنه را در قرآن كريم بررسي كرده و از اين رهگذر تفاوت‌هاي معنايي آن‌ها را بيان كند. نتيجه، نشان مي‌دهد كه آنچه نحويان عربي به عنوان موارد تساوي و نيز ارجحيت نصب و رفع مشغول‌عنه ذكر كرده‌اند، بدون توجه به معناشناسي بوده است.

Abstract One of the complex discussions in arabic syntax is Eshteghal it has attracted many researchsers. Since the holy Quran is the best symbol and sample of rhetorics and has applied linguistic resources uniquely, this study tries to investigate the concept of Eshteghal on the basis of the holy Quran verses. Introducing Eshteghal, this article tries to study some cases of double structure and as a result distinguish the differences in their concept. The results reveal that what Arabic grammarian termed as the cases of equal structures and double structure is covered out with no semantic point of view.