نقدي بر نظريه بنت الشاطي در عدم ترادف ميان واژه‌هاي قرآن

A Critical study of Bent al-Shaty’s Theory:Non-synonymy between the Words of the Quran

چكيده: بنت الشاطي از محققان پرآوازه معاصر مصري است كه ديدگاه وي در حوزه اعجاز بياني قرآن مشهور است. وي از برجسته ترين دانشمندان معاصر است كه وجود كلمات مترادف در قرآن كريم را انكار كرده و آن را يكي از پايه‌هاي اعجاز بياني قرآن قرار داده است. اصلي‌ترين معيار و داور تعيين معناي دقيق واژه‌ها كه آنها را از كلمات مترادفشان جدا مي‌كند، از نظر وي قرآن كريم است. وي با تكيه بر همين معيار به شرح مسايل نافع بن ازرق پرداخته و در تمايز كلمات مترادف بسيار موفق ظاهر شده است. به طوري كه روش وي الگوي بسيار مناسبي براي محققان است. اما با همه تلاشي كه كرده در مواردي هم ناموفق مانده است. در مقاله حاضر ضمن معرفي نظريه و روش بنت الشاطي در رد ترادف ميان الفاظ، نظر وي در چهار محور به نقد گرفته شده است. 1ـ ناتواني از بيان تفاوت ميان بعضي كلمات مترادف. 2ـ ناشناخته بودن بعضي معاني بيان شده براي اعرابي كه قرآن به زبان آنها نازل شده است. 3ـ بي ثمر و اثر بودن بعضي تفاوت‌هاي بيان شده در تفسير قرآن. 4ـ عدم قبول انكار ترادف در كلمات متعلق به دو لهجه.

Abstract Bent al-Shaty is a contemporary prominent Egyptian scholar who is well-known for her theory on the expressional miracles of the Qurʹan. As the most distinguished contemporary scholar,she has denied the existence of synonymous words in the Qurʹan and considered it as one of the cornerstones of the expressional miracles of the Qurʹan. To her, the Holy Quran is the main criterion to determine the exact meaning of the words and to separate them from their synonyms. Relying on this criterion, she explains issues raised by NafiibnAzraq seemingly very successful in distinction of synonymous words so that her method can be utilized as a helpful example by researchers. Despite of all her efforts, she has failed in some cases. The present paper introduces the theory and the methodology used by Bent al-Shaty in rejection of any synonym of the words. She has been criticized from four perspectives: 1) inability to explain some differences between synonymous terms; 2) some meanings unknown for the Arabs that the Qurʹan was revealed in their language; 3) expressing some useless differences in the interpretation of the Quran; 4) not accepting the denial of the synonym of the words belonging to two accents.