كليدواژه :
ايران , خاورميانه , شمال افريقا , قدرت ملي , مولفه‌ها و شاخص‌هاي قدرت
چكيده فارسي :
خاورميانه مهد تمدن‌هاي كهن بشري و خاستگاه اديان بزرگ الهي است كه نقشه‌هاي مناطق استراتژيك، ژيوپلتيكي و ژيواكونوميك جهان به صورت استثنايي در آن بر هم منطبق گرديده است. از اين رو ثبات جهاني در همه ابعاد با امنيت منطقه گره خورده است. از سوي ديگر، بين امنيت و قدرت ملي كشورها همبستگي مثبت وجود دارد. بدين لحاظ مطالعه قدرت ملي كشورهاي خاورميانه در امنيت منطقه و جهان موثر است. قدرت ملي كشورها كه نشان‌دهنده وزن ژيوپلتيكي آنهاست، به واسطه ماهيت دوگانه نرم و سخت، به راحتي قابل اندازه‌گيري نيست، اما سنجش نسبي آن در اتخاذ صحيح استراتژي ژيوپلتيك كشورها موثر است. در اين تحقيق چهار مولفه از عوامل نه‌گانه قدرت، يعني عوامل سرزميني، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي، با 37 شاخص مورد ارزيابي قرار گرفت تا به سوال چگونگي قدرت ملي در كشورهاي خاورميانه و شمال افريقا و همچنين لوازم قدرت اول منطقه شدن ايران در افق 1404 پاسخ داده شود. حاصل بررسي نشان مي‌دهد: 1. كشورهاي ايران، تركيه، عربستان و مصر اين استعداد را دارند كه به عنوان قدرت‌هاي منطقه‌اي و بعضي حتي به عنوان قدرت‌هاي درجه دوم جهاني نقش‌آفريني كنند. 2. حيات مستقل سياسي بعضي از كشورهاي نفتي منطقه كه جزو ثروتمندترين كشورهاي جهان نيز محسوب مي‌شوند، با پايان منابع انرژي دچار چالش جدي خواهد شد و دوام آن منوط به اتحاد و ايتلاف در قالب يك فدراسيون با قدرت‌هاي منطقه‌اي است. 3. ايران با بالاترين استعداد سرزميني در منطقه و با اعمال مديريت صحيح و استفاده از منابع انساني و طبيعي و اتخاذ ديپلماسي مناسب مي‌تواند به قدرت اول منطقه تبديل شود.
چكيده لاتين :
The Middle East is the cradle of ancient civilizations and great religions It is a geopolitical, geo-economic and strategic area. To describe it, expressions such as a global hub, an intersection between Eurasia and Africa, a sensitive area, a crescent of crisis etc. are repeatedly used in the literature of international relations, emphosizing the importance of the regim.
Oil discovery added to the importance of Great powers in defining their strategic interests consider this region vital for their security and trade relations.
Hence the peace and stability are tiedy to all aspects of security in this region. National security and national power have a positive correlation with effective international and regional security. It shows that the power of national geopolitical weight cannot easily be measured due to its dual nature of hard and soft dimensions. However, its measurement could be carried out by considering territorial, economic, social, cultural, political, special, scientific and technological, military, and ultra-boundary factors, In this article, by relying upon four land, economic, cultural and social components and 37 indices, the author tries to answer the question that how national power in the Middle East and Iran in 1404 is to be evaluated by using a descriptive- analytic methodology, collected information were analyzed.
The results show that:
1- Middle East countries including, Iran, Turkey, Saudi Arabia and Egypt have the potential to be regional powers. 2- The independent political life of some of the regionʹs oil states, now considered among the richest countries, will confront serious challenges when energy ressources are exchausted and will deal a heavy blow to the unity and strength of the moderate coalition. 3- Iranʹs size and its great potentials and vast natural and human resources along with good diplomacy can highten its status to become the first regional power.
