بررسي رابطه غيرخطي بين اقتصاد پنهان و سطح بارمالياتي در ايران:كاربردي ازمدل هاي ماركف سوييچينگ و رويكرد شبيه سازي

Investigating the Non-linear Relationship between Underground Economy and Tax Burden in Iran: Application of Markov-Switching Models and a Simulation Approach

نظر به اهميت بررسي ارتباط غيرخطي بين بسياري از متغيرها در ماليه عمومي، در اين مقاله با استفاده از داده هاي سري زماني1386-1350، ابتدا با بهره گرفتن از مدلهاي ماركف سوييچينگ در دو رژيم متفاوت (سالهاي1350-1370 بعنوان رژيم اول و سالهاي 1371 تا 1386 بعنوان رژيم دوم)، رابطه بين بار مالياتي و اقتصاد پنهان را بررسي كرديم، كه نتايج اين قسمت از بررسي نشان داد كه اثر بار مالياتي بر اقتصاد زيرزميني در هر‌دو رژيم مثبت و معني دار است. سپس با استفاده از مدلهاي غير خطي (لجستيك و گومپرتز) و روش تخمين حداكثر راستنمايي، اثر تغيير بار مالياتي بر اقتصاد پنهان برآورد و شبيه سازي شده است. در اين شبيه سازي علاوه بر مشخص شدن «نرخ طبيعي اقتصاد پنهان» بدون حضور مالياتها، نقش سياستهاي مالياتي در مسير شكل گيري اقتصاد پنهان به كمك مشتقات دوم مدل غير خطي نيز معين شد. همچنين نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه؛ علاوه بر بارمالياتي، نرخ رشد توليد واقعي نيز يكي از عوامل تعيين كننده اقتصاد پنهان است.

Having considered the importance of studying nonlinear relationship between variables in public finance, in this paper using time series data during the period of 1350-1386 and Markov-switching models involving two regimes (from 1350 to 1370 in the first regime and from 1371 to 1386 in the second regime) we investigate the relationship between tax burden and hidden economy. Our results, in this section, show that the tax burden has a positive and significant effect on hidden economy during those two regimes. Also, we simulate the impact of changing the tax burden on the hidden economy in Iran, by applying nonlinear models (like Gompertz and Logistic). Also, it is determined the “natural rate of hidden economy” and the importance of taxes for the formation of a hidden economy by calculating the second derivatives of the above-mentioned models. The result also shows that, in addition to the tax burden, the growth rate of the Gross domestic product (GDP), is one of the main determinants of hidden economy.