انتخاب گزينه برتر كانال درجه سه در شبكه آبياري و زهكشي پروژه مديريت جامع آب و خاك البرز

Tertiary Canal Best Scenarios Selection in the Irrigation and Drainage Sub Network of the Alborz Integrated Water and Soil Management

با توجه به حاصل‌خيزي اراضي و وجود آب كافي در استان مازندران مي‌توان با طراحي و اجراي سيستم‌هاي آبياري و زهكشي ضمن استفاده بهينه از اراضي، شاهد رشد و شكوفايي در زمينه توليد محصولات كشاورزي و اشتغال‌زايي در آن بود. بدين منظور طرح البرز، با پوشش حدود 52 هزار هكتار اراضي استان، با اعتبارات بانك جهاني در حال اجراست كه يكي از بخش‌هاي مهم اين شبكه احداث كانال‌هاي درجه سه ميباشد.در اين تحقيق گزينه هاي مختلف احداث شبكه فرعي كانال‌هاي درجه سه نظير ذوزنقه اي بتني،ذوزنقه‌اي خاكي،فلوم بتني وكانالت نيم بيضي به انتخاب بهترين گزينه كانال انتقال درجه سه بادر نظر داشتن اهداف زير مورد بررسي قرار گرفته است: تقليل سطح اراضي اشغال شده، جلوگيري از زه دار شدن اراضي، كاهش هزينه‌هاي بهره‌برداري و نگه‌‌‌‎‏داري، رسيدن به راندمان بالاتر و مدنظر داشتن كمبود مصالح قرضه مناسب در منطقه به لحاظ فني، اقتصادي و اجتماعي.بر اساس نتايج، حجم خاكريزي، عرض استملاك، هزينه احداث و هزينه نگه‌داري و بهره‌برداري گزينه كانالت به طور ميانگين به ترتيب %63، %14، %26 و %61 كمتر از ساير گزينه‌ها مي‌باشد. بنابراين گزينه كانالت به عنوان گزينه برتر معرفي گرديد.

Considering the fertile land and adequate water in Mazandaran province, designing and implementing irrigation and drainage networks can cause the growth of agriculture crop production, industry, creating job opportunities in addition to optimum use of lands. Alborz project by owning 52000 ha of Mazandaran lands (36000 ha related to improvement area and 16000 ha to development area) has particular importance in agriculture economic. One of the main parts of the network is the tertiary canals. In this study various alternatives for construction of on-farm system such as tertiary trapezoidal concrete canal, trapezoidal earthen, concrete flume and semi elliptical pre-fabricated canalet were selected to find the best alternative of tertiary canal. There are some objectives to fulfill including reducing constructional costs and area of acquisition land, decreasing operation and maintenance costs, durability of the system, consideration of shortage of borrow materials in the region, reducing water loss, achieving higher efficiencies and avoiding water logging of the farmlands. The results of this study indicated the advantages and disadvantages of each alternative, while semi-elliptical pre-fabricated canalet has been chosen and preferred as the best alternative. This alternative has been chosen, given the fact that is fulfills the project objectives as a conclusion of this study.