عنوان مقاله :
فلزگري كهن و استحصال مس در محوطه ي باستاني هفت تپّه ي خوزستان، هزاره ي دوم قبل از ميلاد
عنوان فرعي :
Archaeometallurgy and Smelting Technology of Copper in Haft Tappeh Ancient Site of Khuzestan; The Second Millennium BC
پديد آورندگان :
عودباشي، اميد نويسنده , , امامي ، سيد محمد امين نويسنده استاديار، دانشكده مرمّت، دانشگاه هنر اصفهان amami, S. mohamd amin , دوامي ، پرويز نويسنده davami, parviz , احمدي ، حسين نويسنده استاديار، دانشكده مرمّت، دانشگاه هنر اصفهان ahmadi, hosin
اطلاعات موجودي :
دوفصلنامه سال 1393 شماره 10
كليدواژه :
تاب‌كاري , برنز , تشويه , هفت تپّه , مات مس , فلزگري كهن
چكيده فارسي :
در اين مقاله، به مطالعه‌ي شواهد و بقاياي فلزگري كشف شده در محوطه‌ي باستاني هفت تپّه (قرن 14 قبل از ميلاد) و همچنين، شناسايي بقاياي فلزگري كهن بر اساس مطالعات آزمايشگاهي پرداخته شده است. براي آناليز تركيب شيميايي و ويژگي‌هاي ساختاري بقاياي فلزگري كهن در محوطه‌ي هفت تپّه‌ي خوزستان، از روش‌هاي آناليز SEM-EDS و متالوگرافي استفاده شد. نتايج نشان دادند كه فرايند فلزكاري در هفت تپّه به‌منظور استخراج مس از سنگ معدن‌هاي سولفيدي انجام مي‌شده است. اين فرايند با تشكيل مات در مسِ استخراج شده همراه بوده است و مخلوط مات و مس به‌وسيله فرايند تشويه، خالص‌سازي و براي ساخت اشيا آماده مي‌شده است. بر اساس نتايج حاصل از آزمون‌ها، اشياي مجموعه‌ي هفت تپّه از آلياژ مس و سرب و در مواردي، از آلياژ برنز ساخته شده‌اند. در بعضي از نمونه‌ها، نيكل و روي به‌عنوان ناخالصي‌هاي فلزي شناسايي شده‌اند. مطالعات ريزساختاري بر روي نمونه‌هاي اشيا نشان دادند كه براي شكل‌دهي نهايي آن‌ها پس از ريخته‌گري، از عمليّات چكش‌كاري سرد و تاب‌كاري استفاده مي‌شده است.
چكيده لاتين :
In this paper, the evidences and remnants of archaeometallurgical activities in Elamite site of Haft Tappeh (14th century BC) have investigated and identification of archaeometallurgical materials have been done based on analytical investigations. SEM-EDS analysis and metallography were used to identify the chemical composition and microstructural features of archaeometallurgical materials in Haft Tappeh. The results showed that the metallurgical process in Haft Tappeh has been copper smelting from sulfidic ores. This process has been done by matte production and the mixture of matte and copper has been roasted for the purpose of purification in order to produce objects. The metallic objects in Haft Tappeh have been manufactured by copper-lead as well as bronze alloys. In some cases, some metallic elements such as Ni and Zn were observed in composition. Based on the microstructural studies, it could be concluded that an alternating cold working and annealing operation has been used after casting to shape the metallic artifacts.
عنوان نشريه :
مهندسي متالورژي و مواد
عنوان نشريه :
مهندسي متالورژي و مواد
اطلاعات موجودي :
دوفصلنامه با شماره پیاپی 10 سال 1393
كلمات كليدي :
#تست#آزمون###امتحان
