اثر محلول‌پاشي كلات روي بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام گندم

Effect of Zinc Chelate Foliar Application on Yield and Yield Components of Four Wheat Cultivars

استفاده از عناصر كم‌مصرف يكي از راه هاي افزايش خصوصيات كمي و كيفي گندم مي‌باشد. به منظور بررسي تاثير محلول‌پاشي روي بر عملكرد و اجزاي عملكرد چهار رقم گندم، آزمايشي به صورت فاكتوريل دو عاملي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1391- 1390 در مزرعه ي نمونه كشت و صنعت آستان قدس رضوي انجام گرفت. فاكتور اول شامل چهار رقم گندم نان (فلات، بهار، پيش تاز و طوس) و فاكتور دوم شامل محلول‌پاشي كلات روي با غلظت4 كيلوگرم در هكتار در سه سطح (شاهد، محلول‌پاشي كلات روي در مرحله ساقه دهي و محلول‌پاشي كلات روي در مراحل ساقه دهي و گلدهي) بودند. نتايج آزمايش نشان داد ارقام از نظر عملكرد و اجزاي عملكرد داراي اختلاف معني داري هستند. بيشترين عملكرد در ميان ارقام گندم مورد بررسي به رقم بهار و كمترين آن به رقم طوس تعلق داشتند. زيادي عملكرد رقم بهار به عملكرد بيولوژيك بالاتر آن نسبت داده شد. همچنين، بر اساس نتايج حاصل از اين بررسي يك يا دوبار محلول‌پاشي با كلات روي باعث افزايش عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه گرديدند. افزايش عملكرد دانه عمدتاً ناشي از افزايش وزن هزار دانه بود. به طوركلي، به نظر مي رسد با توجه به نقش عنصر روي در فيزيولوژي گياهان به خصوص در گياه زراعي گندم به عنوان گياهي حساس به كمبود روي مي توان با مصرف تركيبات حاوي روي به صورت محلول‌پاشي عملكرد اين گياه را افزايش داد.

Application of microelements is one of the ways to increase quantative and qualitative characters of wheat. To evaluate the effect of zinc foliar application on yield and yield components of four wheat cultivars a factorial experiment with two factors was conducted in randomized complete blocks design with three replications in 2011-2012 year. The first factor consisted of four wheat cultivars (Falat, Bahar, Pishtaz and Tous) and the second factor composed of three levels of zinc chelate foliar applications (control, at shooting stage and at shooting + flowering stages). Zinc concentration in each application was decided to be 4 kilogram per hectare. Results showed that yield and yield components of cultivars were significantly different with each others. The highest and lowest yields were belonged to Bahar and Tous respectively. The highest yield of Bahar, as compared to the other cultivars, was due to its higher biological yield. Zinc foliar applications at shooting and shooting + flowering stages also increased biological and seed yields. Seed yield increase mainly affected by higher 1000 seed weight. In general, it seems that zinc application, due to its role in the physiology of wheat, a sensitive plant to zinc deficiency, may increase its seed yield.