ارزيابي صفات كمي و كيفي كلون هاي پيشرفته و ارقام تجاري سيب زميني با استفاده از مدل هاي GGE Bi-plot و AMMI

Evaluating Quantitative and Qualitative Traits of Promising Potato Clones and Commercial Cultivars Using the GGE Bi-plot and AMMI Models

به منظور ارزيابي صفات كمي و كيفي و پايداري عملكرد غده قابل فروش 13 كلون اميدبخش سيب زميني همراه با سه رقم تجاري (آگريا، مارفونا و ليدي رزتا) به عنوان شاهد، آزمايشي براساس طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل طي سال هاي 1390 و 1391 اجرا گرديد. در طي دوره رشد و پس از برداشت، صفات تعداد ساقه اصلي در بوته، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملكرد كل غده و قابل فروش، درصد ماده خشك، تيپ پخت، حفره‌اي شدن مركز غده، رنگ داخلي غده و تغيير رنگ گوشت غده خام پس از 24 ساعت اندازه گيري شدند. نتايج تجزيه واريانس مركب صفات كمي مورد ارزيابي نشان داد كه بين كلون هاي اميدبخش از لحاظ صفات عملكرد غده كل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته، ارتفاع بوته، متوسط وزن غده، تعداد ساقه اصلي در بوته و درصد ماده خشك و اثر متقابل كلون × سال از لحاظ صفات عملكرد غده كل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته اختلاف معني دار وجود دارد. كلون هاي 7-396151، 5-397008، 8-397015، 2-397008 و 4-994001 داراي عملكرد غده كل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته و متوسط وزن غده بيشتري بودند. اين كلون ها داراي غده هاي يكنواخت متوسط تا بالا، رنگ پوست زرد، رنگ گوشت زرد و سفيد، شكل غده گرد تخم مرغي و گرد، عمق چشم سطحي تا متوسط، بدون زنگ، حفره و شكاف داخل غده، رسيدگي متوسط ديررس و درصد ماده خشك متوسط تا بالا نسبت به ارقام (شاهد) و ساير كلون ها بودند. در اين آزمايش، مدل هاي GGE Bi-plot و AMMI روشي مناسب براي گزينش همزمان عملكرد غده قابل فروش و پايداري تشخيص داده شدند و توانستند كلون هاي 2-397008، 5-397008 و 4-994001 را به عنوان كلون هاي پايدار با عملكرد غده قابل فروش بالا انتخاب نمايند.

To evaluate quantitative and qualitative characteristics and stability of marketable tuber yield of 13 promising potato clones, along with three commercial cultivars (Agria, Marfona and Lady Rosetta) as checks, an experiment was based on a randomized complete block design with four replications was carried out at the Agricultural and Natural Resources Research Station of Ardabil during 2011 and 2012. During the growing period and after harvest, attributes like number of main stem per plant, plant height, tuber number and weight per plant, total and marketable tuber yield, dry matter percentage, baking type, hollow heart, tuber inner ring and discoloration of raw tuber flesh after 24 hours were measured. Combined ANONA for quantitative traits showed that there were significant differences among promising clones as to total and marketable tuber yield, tuber number and weight per plant, plant height, mean tuber weight, number of main stem per plant and dry matter percentage and their interactions with year in total and marketable tuber yield and tuber number and weight per plant. The clones 396151-7, 397008-5, 397015-8, 397008-2 and 994001-4 were found to have higher total and marketable tuber yield, tuber number and weight per plant and mean tuber weight. These clones produced high and mid-uniform tuber, yellow skin color, yellow and white flesh color, oval round and round tuber shape, mid and shallow eyes, with no hollow heart, tuber inner crack and tuber inner ring, mid-late maturity and mid and high dry matter percentage as compared with control and other clones. In this experiment, GGE Bi-plot and AMMI models were found to be proper methods for selection of 397008-2, 397008-5 and 994001-4 as being high marketable and stable yielding clones.