تفسير لغوي و ادبي قرآن از منظر روايات معصومان(ع)

Lexical and Literary Exegeses of the Quran in the Infallible Imamsʹʹ Hadiths

چكيده: يكي از كهن‌ترين روش‌هاي تفسير قرآن روش تفسير به لغت و صرف و نحو و بلاغت (تفسير ادبي) است. در روايات تفسيري بجاي مانده از معصومان (ع)، موارد فراواني وجود دارد كه آن بزرگواران ضمن بازگو كردن معناي لغوي يا نكات ادبي موجود در آيات و با تكيه بر قواعد صرف، نحو، معاني، بيان و يا ارجاع به كاربردهاي عرفي و ذكر واژه‌هاي مترادف به تفسير و تبيين آيات پرداخته اند. در اين مقاله موارد و نمونه هايي قابل اعتنا از اين گونه تفسير در آثار به جاي مانده از معصومان (ع) ارايه شده تا علاوه بر اثبات ريشه‌داري و قدمت اين روش در تفسير قرآن، مشروعيت، صحت و نيز اهميت اين شيوه در تفسير به عنوان يكي از روش‌هايي كه معصومان در تبيين آيات قرآن به كار برده‌اند نيز به اثبات رسد.

Abstract: One of the oldest methods in producing Quran exegesis is elucidating the literal and literary aspects of the Quranic text. In the Quran exegeses developed by the Infallible Imams there are numerous instances in which they clarified the literal meaning and/or literary aspects discernible in the verses concerned; hence, they explicated the literary as well as rhetorical hints, gave synonyms of certain key words, and paraphrased the verses in question. They produced Quran exegesis in this manner. The present study aims to display some such noticeable exegeses as produced and elaborated by the Infallible Imams. It seeks to highlight the legitimacy and soundness of this method of Quran exegesis. Besides, it maintains that it was an established modus operandi as practiced by the Infallible Imams.