آسيب شناسي سياست هاي توسعه منطقه اي در ايران از ديدگاه رويكرد نهايي

Pathology of Regional Development Policies in Iran: An Institutional Approach

امروزه براي شناخت عميق ناپايداري?ها و عدم توازن توسعه، رويكردهاي نويني وجود دارد كه به عنوان چارچوب انديشه?اي و بسترساز توسعه متوازن و پايدار محلي و منطقهاي عمل مي‌كنند. رويكرد نهادگراي توسعه منطقهاي يكي از جديدترين اين رويكردهاست كه ضمن به نقد كشيدن بسياري از پارادايمهاي قبلي توسعه منطقهاي، مسيرهاي تازهاي را در اين زمينه معرفي ميكند. در اين راستا سيوال راهبردي مقاله اين است كه «از ديدگاه رويكرد نهادي، علت اصلي شكست سياستهاي توسعه منطقهاي و تداوم نابرابريهاي منطقهاي در ايران چيست»؟ براي پاسخ به اين سيوال از روش كيفي و مطالعات اسنادي استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه از نظر شاخصهاي اصلي رويكرد نهادي، سياستهاي توسعه منطقهاي در ايران نتوانسته است به رغم چندين دهه تجربه، به اموري همچون شناخت ظرفيتهاي اجتماعي، اقتصادي و محيطي محلي و منطقهاي، تقويت رهبري منطقهاي، طراحي سياستهاي مبتني بر شرايط محلي، مديريت محلي و منطقهاي و مشاركت عوامل منطقهاي بپردازد. علاوه بر آن، كاستي در تعريف مشخص از منطقه و توسعه منطقهاي، وجود ساختارهاي متمركز تصميمگيري و اجرايي، بيتوجهي به روشهاي نوين توسعه منطقهاي همچون توسعه دانش، ارتقا يادگيري، توسعه اقتصاد اجتماعي و كارآفريني در سطح محلّي و در نهايت فراهم نشدن بسترهاي مناسب براي حكمروايي منطقهاي از دلايل اصلي شكست سياست?هاي توسعه منطقه?اي در ايران از منظر رويكرد نهادي هستند.

Today, new approaches have set the stage for thorough and deep understanding of unsustainable and unbalanced development in a way to pave the way for balanced and sustainable development in the local and regional scale. Institutionalism is a novel approach to regional development that while criticizing the traditional paradigms, introduces new ways toward the local and regional development. Accordingly, this article tries to adequately answer the strategic question “What are the causes of unsuccessful policies of regional development in Iran?” A qualitative and documentary method was applied to answer the question. . The results of the study demonstrated that despite having enjoyed many decades of experience in the regional policy making, the regional development policies in Iran have failed to consider the environmental, social and economic capacities; moreover, they have disregarded boosting the regional leadership and devising the due policies based on the local conditions, local and regional management and the participation of regional elements. In addition, vague definition of region and regional development, centralized decision-making and administrative structures, along with neglecting new methods of regional development such as knowledge development, learning promotion, socio-economic development and entrepreneurship at the local level have all curbed the grounds for regional governance, leading to unsuccessful regional development.