واكنش عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام جو به آبياري تكميلي در شرايط ديم

Response of Yield and Yield Components of Barley Cultivars to Supplementary Irrigation under Rainfed Condition

اين پژوهش با هدف مطالعه واكنش عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام جو به آبياري تكميلي در شرايط ديم در سال زراعي 90-1389 در ايستگاه تحقيقاتي دانشگاه بوعلي سينا انجام گرفت. از اين رو، تيمار آبياري در سه سطح بدون آبياري و آبياري در هر يك از مراحل گلدهي و پر شدن دانه ها و پنج رقم جو شامل محلي، آبيدر، والفجر، بهمن و ماكويي، به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه صفات مورد ارزيابي تحت تاثير تيمارهاي آبياري و رقم قرار گرفتند. همچنين، اثر متقابل آبياري در رقم بر عملكرد بيولوژيك جو معني دار شد. آبياري تكميلي در مقايسه با شاهد (تيمار بدون آبياري) به طور معني داري تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و شاخص برداشت جو را افزايش داد. ميزان افزايش براي عملكرد دانه در تيمارهاي آبياري تكميلي در مراحل گلدهي و پر شدن دانه در مقايسه با تيمار بدون آبياري، به ترتيب 45 و 90 درصد بود. در ميان ارقام مختلف نيز رقم والفجر داراي بيشترين مقدار عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه (به ترتيب544 و 233 گرم در متر مربع) بود. به طور كلي، نتايج تحقيق حاضر بيانگر نقش بسيار مهم آبياري تكميلي در بهبود عملكرد مزارع ديم جو و اقتصاد كشاورزان است.

The aim of this research was to study the response of yield and yield components of barley cultivars to supplementary irrigation under rainfed condition. So, irrigation treatment in 3 levels (without irrigation and irrigation at flowering and seed filling stages) and five barley cultivars (local cultivar, Abidar, Valfajr, Bahman and Makuei) were evaluated as a factorial experiment base on randomized complete block design with three replications. Experiment was carried out at the Research Station of Bu-Ali Sina University, during 2010-2011 growing season. Results showed that all traits were affected by irrigation and cultivar treatments. Also, supplementary irrigation × cultivar interaction was significant for biological yield. In comparison with control (non irrigation), supplementary irrigation significantly increased number of grains per spike, 1000-seed weight, biological yield, grain yield and harvest index; this increasing for grain yield in treatments of supplementary irrigation at flowering and seed filling stages was 45 and 90 percentage, respectively. Among the different cultivars, Valfajr cultivar had highest biological yield and grain yield (544 and 233 grams per square meter), respectively. In general, the results of present research showed that supplementary irrigation has an important role in improving of barley yield and economy of farmers.