ارزيابي ريسك اكولوژيك فلزات سنگين در رسوبات سطحي خليج ناي بند و عسلويه (شمال خليج فارس)

Ecological risk assessment using heavy metals from surface sediments of Nayband Bay and Asaluyeh region (Northern Persian Gulf)

در اين مطالعه ميزان سميت فلزات سنگين در رسوبات منطقه خليج ناي بند و عسلويه برآورد شد و پتانسيل خطر اكولوژيك رسوبات براي موجودات ارزيابي گرديد. سه ايستگاه با درجات متفاوت آسيب پذيري نسبت به فعاليت‌هاي صنايع نفت و گاز پارس جنوبي (1: شاهد، 2: تاثير پذيري متوسط و 3: به شدت تحت تاثير) انتخاب شد. نمونه برداري از رسوب در هر ايستگاه در دو فصل سرد و گرم (1389-1388) توسط گرب ون وين با سطح 04/0 متر مربع صورت گرفت. نمونه ها پس از انتقال به آزمايشگاه وگذراندن مراحل هضم، توسط دستگاه جذب اتمي سنجش شد. براي ارزيابي كيفيت رسوبات منطقه و محاسبه پتانسيل ريسك اكولوژيك از فاكتور آلودگي (Cf) و درجه آلودگي (Cd) به ترتيب براي فلزات سنگين و رسوبات منطقه استفاده شد و شاخص ريسك محاسبه گرديد. بيشترين مقادير جيوه در ايستگاه 3، نيكل، سرب و روي در ايستگاه 1 و كادميوم و مس در ايستگاه 2 مشاهده شد. بيشترين و كمترين مقدار فاكتور آلودگي به ترتيب مربوط به جيوه و نيكل بود كه در ايستگاه 3 مشاهده شد. درجه آلودگي ايستگاه ها از مجموع فاكتورهاي آلودگي فلزات در ايستگاه هاي مختلف محاسبه شد. بيشترين درجه آلودگي مربوط به ايستگاه 3 با مقدار 51/4 بود. براساس اين نتايج، خليج ناي بند و عسلويه از نظر غلظت جيوه در حد آلودگي متوسط رو به بالا مي باشد. پتانسيل ريسك اكولوژيك (Eri)، در مورد تمامي فلزات به غير از جيوه، در محدوده ريسك پايين بوده و براي جيوه در محدوده ريسك اكولوژيك بسيار بالا مي باشد.

The toxicity of heavy metals in sediments of the Nayband Bay and Asaluyeh region and potential ecological risk to sediment organisms assessed. Three stations with different degrees of vulnerability of South Pars Oil and Gas Activities (1: Control - 2: medium affected and 3: severely affected) were selected in the study area. Sediment sampling at each station in both cold and hot seasons (2010) were done by Van veen grab. Heavy metal concentration in sediment samples were investigated after the process of digestion and measured by atomic absorbtion. In order to assess the Sediment quality and ecological risk assessment of potential contamination, Contamination Factor (Cf) and Contamination Degree (Cd) were used for heavy metals and sediment, respectively. Finally the risk index was calculated. The highest levels of mercury in stations 3 and Ni, Pb and Zn were measured at Station 1. The maximum amounts of cadmium and copper were observed at station 2. The Most mercury contamination factor value and the least for nickel were obtained at Station 3.The degree of contamination for different stations from the total metal pollution factor was calculated. The maximum contamination level for Station 3 with the amount of 4.51 was obtained. Results showed that, mercury concentrations in the Nayband Bay and Asaluyeh region is upper-middle. Potential ecological risk (Eri), in the case of all metals except mercury, were in low ecological risk. Potential ecological risk of mercury was in very high ecological risk. The three stations were in the most severe ecological risks.