اثر محلول پاشي كيتوزان بر رشد و خصوصيات بيوشيميايي گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرايط تنش كم آبي

Effect of Foliar Application of Chitosan on Growth and Biochemical Characteristics of Safflower (Carthamus tinctorius L.) under Water Deficit Stress

به منظور ارزيابي اثر تنش كم آبي و محلول پاشي كيتوزان در گياه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) آزمايشي گلداني بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1388 در دانشكده ي كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل تنش كم آبي (آبياري پس از تخليه ي 55 درصد رطوبت قابل دسترس خاك (بدون تنش) و آبياري پس از تخليه ي 70 درصد رطوبت قابل دسترس خاك (تنش كم آبي))، دو سطح كيتوزان (صفر (شاهد)، 05/0 و 1/0 درصد، كه همه در اسيد استيك يك درصد حل شده بودند) همراه با تيمار آب مقطر (شاهد آب) و زمان محلول‌پاشي كيتوزان (قبل و در طول دوره‌ي ساقه دهي) بودند كه داخل گلدان هاي آزمايشي اعمال شدند. نتايج نشان داد كه تنش كم آبي موجب كاهش ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشك ساقه و ريشه، طول و حجم ريشه گرديد. درحالي كه محلول پاشي با كيتوزان سبب افزايش اين صفات شد. همچنين تنش كم آبي ميزان فلورسانس كلروفيل، كلروفيل برگ و محتوي آب نسبي را كاهش داد. محتوي كاروتنوييد، پرولين و مالون دي آلدييد (MDA) در پاسخ به تنش آبي افزايش يافت. محلول‌پاشي گياهان قرار گرفته در معرض تنش كم آبي با كيتوزان سبب افزايش محتوي آب نسبي (%77/68)، كارآيي كوانتومي نظام نوري 2 (Fv/Fm) و كلروفيلb شد، درحالي كه محتوي MDA را در اين گياهان كاهش داد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه مصرف كيتوزان مي تواند اثرات مضر تنش كم آبي را در گياه گلرنگ كاهش داده و رشد آن را بهبود بخشد.

In order to study the effects of water deficit stress and foliar application of chitosan in safflower (Carthamus tinctorius L.), a pot experiment was conducted in 2009. Experimental design was a randomized complete block in factorial arrangement with three replications. Experimental factors were water deficit levels (unstressed (control) and 70% available water depletion from soil (water deficit stress), chitosan concentrations (0, 0.05, 0.1%, all dissolved in 1% acetic acid) along with an additional treatment of distilled water and foliar application times (before and during stem elongation). The results showed that water deficit stress reduced plant height, leaf area, shoot and root dry weight, root height and volume. Whereas, foliar application of chitosan increased mentioned traits. In addition, water deficit stress decreased chlorophyll fluorescence, chlorophyll concentration and relative water content. Carotenoid, proline and malondialdehyde (MDA) content were increased in response to stress. Foliar application of chitosan increased chlorophyll fluorescence, relative water content (68.77%) and chlorophyll b in the water deficit stressed plants, whereas decreased MDA content. The results of the present study indicate that application of chitosan can reduce the harmful effects of water deficit and improve plant growth.