پيدايش افعال‏ دوگانه در زبان فارسي

The emergence of double verbs in Persian

در اين مقاله، به بررسي ساخت هايي در زبان فارسي پرداخته ايم كه در آن ها دو فعل در كنار هم، در يك جمله، به رويدادي واحد اشاره مي كنند؛ مانند «گرفت خوابيد روي تخت»، يا «خانه را فروختم رفت». اين ساخت را ساخت فعل دوگانه ناميده ايم. ابتدا، به تمايز آن ها با افعال تسلسلي پرداخته ايم و با بررسي معيارهايي نشان داده ايم كه نمي توان زبان فارسي را داراي ساخت فعل تسلسلي دانست. سپس به تمايز اين افعال با افعال معين پرداخته ايم و مشخص كرده ايم فعل دوگانه متفاوت از فعل معين است. در ادامه، به نقشي كه اين افعال در زبان فارسي دارند اشاره كرده ايم و نشان داده ايم اين افعال بين افعال قاموسي و افعال معين قراردارند و در واقع در مسير دستوري شدگي هستند. سپس دو دليل عمده دستوري شدگي اين افعال را بررسي كرده ايم؛ اين دو دليل حركتي بودن اين افعال و بسامد بالاي آن-هاست. يافته هاي اين مقاله تاييدي است بر اين نكته نقش گرايان كه كاربرد زبان باعث تغيير زبان مي شود و دستور زبان موجوديتي ثابت و محدود ندارد.

Associate professor Department of Linguistics, University of Bu-Ali Sina This paper examines the emergence of double verbs in Persian. In double verb construction, two verbs appear beside each other, acting as a single predicate. We have shown that these verbs are different from serial verbs and Persian is not a serializing language. In grammatacalization continuum, the double verb construction is between lexical verbs and modal verbs, being different from both. These verbs are in the path of grammaticalization and we have found two main reasons for this process: high frequency and being motion or posture verbs. This paper supports the functionalist claim that language use is the main reason for language change.