مطالعه تاكسونوميك جنس Hymenocrater Fisch. & C. A. Mey از تيره Lamiaceae، در منطقه خراسان

A taxonomic study on the genus Hymenocrater Fisch. & C. A. Mey. (Lamiaceae) in Khorasan region

جنس Hymenocrater، از تيره Lamiaceae و قبيله Mentheae، بوته‌اي با پايه چوبي يا درختچه‌هايي با برگ‌هاي چرمي خاكستري رنگ و پُر شاخه‌اند. اين جنس در فلورا ايرانيكا داراي 11 گونه است كه بر اساس گزارش اين فلور، 9 گونه از اين جنس در ايران است كه 5 گونه آن در استان‌هاي خراسان رضوي، شمالي و جنوبي موجود است. از بين گونه‌هاي موجود در اين سه استان، چهار گونه H. calycinus، H. bituminosus، H. platystegius و H. elegans از نظر تاكسونوميكي بررسي و مطالعه شدند. در بررسي مورفومتريك، 80 صفت رويشي و زايشي روي 44 نمونه اندازه‌گيري شد. با استفاده از آزمون Kruskal-Wallis صفاتي كه به طور معني‌داري در جدايي گونه‌ها موثر بودند، انتخاب شدند. به اين ترتيب، 42 صفت براي تجزيه‌هاي بعدي استفاده شدند. روابط بين گونه‌ها و جمعيت‌ها با استفاده از تجزيه به مولفه‌هاي اصلي بررسي گرديد و بر اساس دو مولفه ‌اصلي اول، جمعيت‌هاي H. bituminosus، H. platystegius، H. calycinus و H. elegans تفكيك شدند و در دو گروه تقريباً مجزا قرار گرفتند. تركيبي از بهترين صفات جدا كننده گونه‌ها نيز با كمك تجزيه افتراقي به دست آمد.

The genus Hymenocrater (Lamiaceae, Mentheae) comprises 11 species in Flora Iranica of which nine species are mostly distributed in Iran. Among Iranian species, five are found in the Razavi, North and South Khorasan provinces. Eighty morphological characters were measured in 44 herbarium specimens belonging to: H. calycinus, H. bituminosus, H. platystegius and H. elegans. The Kruskal-Wallis Test was implemented to evaluate which characters significantly differentiate the species. Thus, forty-two morphological characters were used in subsequent analyses. Taxonomic relationships were investigated using the Principal Component Analysis (PCA). H. bituminosus and H. platystegius were separated in two distinct groups. There was no sharp distinction between the two other species, H. calycinus and H. elegans. Canonical discriminant analysis (CDA) was also applied to find the best discriminating traits among the species.