مطالعه تكويني فراساختار سلول‌هاي كلاهك در ريشه گياه نخود (Pisum sativum L.)

Effect of salinity on some growth parameters in three Onobrychis species (Fabaceae) in Iran

سلول‌هاي كلاهك ريشه در گونه‌هاي گياهي، تغييرات تكويني متفاوتي را متحمل مي‌شوند. در اين پژوهش، تغييرات تكويني فراساختار سلول‌هاي كلاهك ريشه گياه نخود (Pisum sativum L.) مطالعه شد. بدين منظور، نوك ريشه‌هاي دانه‌رُست‌هاي سه روزه در ماده تثبيت‌كننده نخستين حاوي w/v 5/ درصد پارا فرم‌آلدييد و v/v 2 درصد گلوتارآلدييد در بافر فسفات mM 100 و تثبيت‌كننده ثانويه تتراكسيد اسميوم v/v 1 درصد در همان بافر تثبيت شد. پس از آغشته‌سازي با استفاده از رزين لندن سفيد برش‌هايي با ضخامت 60 نانومتر تهيه و با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني عبوري مطالعه شدند. در اين گونه، سلول‌هاي بخش مركزي كلاهك يا كلوملا در زير ناحيه مريستمي با دارا بودن ويژگي‌هاي متعارف مربوط به استاتوسيت‌ها مشخص مي‌شوند. در اين سلول‌ها، وجود هسته بزرگ در قطب فوقاني و غشاهاي شبكه آندوپلاسمي و آميلوپلاست‌هاي فراوان در قطب تحتاني سلول جلب توجه مي‌كند. با افزايش سن اين سلول‌ها كه با نزديك شدن به ناحيه پيراموني كلاهك مشخص مي‌شود، ساختار آنها در جهت ترشح تخصص‌يابي پيدا مي‌كند. با افزايش اندازه سلول‌ها، نسبت نوكليوپلاسمي كاهش مي‌يابد و تعداد ديكتيوزوم‌هاي گلژي و غشاهاي شبكه آندوپلاسمي با ساختار توبولي-وزيكولي به طور قابل ملاحظه‌اي افزايش مي‌يابد. به تدريج، اندامك‌هاي موجود در سيتوپلاسم به نواحي پيراموني رانده مي‌شوند و يك بخش عاري از اندامك در قطب فوقاني شكل مي‌گيرد. سپس تعدادي از غشاهاي شبكه آندوپلاسمي در اطراف منطقه عاري از اندامك، براي تشكيل واكويل سازمان مي‌يابند. به اين صورت شبكه آندوپلاسمي را مي‌توان به عنوان منشا واكويل در سلول‌هاي كلاهك ريشه نخود معرفي نمود. رشد دستگاه واكويلي در اين سلول‌ها در مراحل نهايي تكويني انجام مي‌گيرد و سلول‌ها در نهايت از كلاهك جدا مي‌شوند.

Onobrychis is one of the important forage legume, which most of its wild species grow in Iran. In order to study of the effect of different salinity levels on percentage and rate of seed germination and also fresh and dry weights of seedlings in 3 Onobrychis species (O. subnitens, O. viciifolia and O. melanotricha), an experiment was carried out in three replicates using a factorial design with 5 treatments including 0 (control), 50, 100, 200 and 400 Mm NaCl. Results showed that as salinity increased, germination rate decreased in all species and was completely stopped in 400 mM NaCl. Results from mean comparison of fresh and dry weights of seedlings under salt stress showed that these parameters declined until 200 mM NaCl and there was a significant difference between different salinity levels. Results from guantitative and qualitative studies of proteins indicated that salt srtess decreased peroxidase and polyphenol oxidase activities, but increased total protein content. In addition, free proline content increased in response to salinity stress in the studied species, which was used for osmotic regulation.