ارتباط بين مصرف لبنيات و مواد مغذي موجود در آن با سندرم متابوليك و اجزاي آن: مروري بر مطالعات

The Association Between Dairy Intake and its Nutrients with Metabolic Syndrome and its Components: Review Article

مقدمه: سندرم متابوليك به عنوان يك عامل خطرساز بيماري هاي قلبي ـ عروقي و ديابت محسوب مي شود. مطالعات اپيدميولوژي نشان داده اند مصرف لبنيات نقش مهمي در پيشگيري و درمان سندرم متابوليك دارد. مقاله‌ي مروري حاضر با مرور بررسي‌هاي انجام شده در زمينه‌ي ارتباط بين مصرف لبنيات و مواد مغذي موجود در آن با سندرم متابوليك و اجزاي آن، صورت پذيرفت. مواد و روش ها: واژگان كليدي لبنيات، كلسيم و شير، در تركيب با واژگان سندرم متابوليك، بيماري هاي قلبي ـ عروقي، چاقي، ديابت نوع 2، فشار خون بالا، استرس اكسيداتيو و التهاب براي جستجو در پايگاه پاب مد بين سال هاي 2000 تا 2013 ميلادي مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات اپيدميولوژي و مداخله اي با طراحي مناسب و نيز مقاله‌هاي مروري با كيفيت مطلوب مورد استفاده واقع شدند. يافته ها: يافته‌هاي بيشتر پژوهش‌ها نشان داده‌اند مصرف لبنيات با خطر سندرم متابوليك و اجزاي آن ارتباط معكوس دارد. كلسيم، پروتيين ها، پپتيدهاي بيواكتيو و برخي اسيدهاي چرب موجود در لبنيات در ايجاد اثرات محافظتي مشاركت دارند. سازوكار اصلي كلسيم در كاهش خطر سندرم متابوليك به تنظيم هورمون هاي كلسي تروفيك، اتصال با اسيدهاي صفراوي و افزايش دفع چربي از راه مدفوع، تنظيم سطح كلسيم داخل سلولي و تغيير سوخت و ساز ديگر الكتروليت ها نظير سديم نسبت داده مي شود. پروتيين شير به ويژه پروتيين وي موجب بهبود فراسنج هاي ليپيدي، فشار خون و حساسيت به انسولين مي‌گردد. اسيدهاي چرب موجود در لبنيات نيز سبب بهبود استرس اكسيداتيو و التهاب، مهار فاكتورهاي رونويسي كبدي و فعال‌سازي ژن هاي درگير در ليپوژنز مي گردد. نتيجه گيري: افزايش مصرف محصولات لبني مي تواند در كاهش خطر بروز و گسترش سندرم متابوليك و اجزاي آن موثر باشد.

Introduction: Metabolic syndrome is an important risk factor for cardiovascular disease and type 2 diabetes. Epidemiological studies have shown that consumption of dairy products plays an important role in prevention and treatment of metabolic syndrome. The objective of this review article is to examine the relation between dairy intake and its nutrients with metabolic syndrome and its components. Material and Methods: The key words “dairy”, “calcium”, “milk” with “metabolic syndrome”, “cardiovascular disease”, “obesity”, “type 2 diabetes”, “hypertension”, “oxidative stress”, “inflammation” were used for a search in the pub med database between 2000-2013. Appropriately designed epidemiological and interventional studies and review articles of quality were included. Results: Most studies showed that dairy consumption is inversely associated with metabolic syndrome and its components. Calcium, proteins, bioactive peptides and dairy fatty acids have protective effects on the metabolic syndrome. The main mechanism of calcium causing a decrease in a risk of metabolic syndrome is attributed to regulation of calcitrophic hormones, binding with bile acids, increased fecal fat excretion, regulation of intracellular calcium and change the metabolism of other electrolytes such as sodium. Milk protein, especially whey protein caused improved lipid profiles, hypertension, insulin sensitivity. Dairy fatty acids also improve oxidative stress, inflammation, inhibition of liver transcription factor and activates lipogenesis genes. Conclusions: Increased consumption of dairy products can decrease the incidence and development of metabolic syndrome and its components.