بررسي امكان استفاده از روش "ديرين ريخت شناسي" در ارزيابي و تدقيق روش هاي پهنه بندي خطر وقوع زمين‌لغزش ها

Application of Paleo-morphology Method in the Evaluation of Engineering Geology Parameters for Scrutinizing and Improving the Landslide Hazard Zoning Methods

روش هاي مختلفي براي تهيه نقشه هاي پهنه بندي خطر و ريسك وقوع لغزش ها ارايه گرديده است كه در دهه اخير بكارگيري روش هاي نوين تا حدود زيادي توانسته دقت اين مدل ها را افزايش دهد. مرور كارهاي انجام شده حكايت از اين واقعيت دارد كه بدليل تاثير مستقيم قضاوت هاي كارشناسي و عدم استفاده از اطلاعات دقيق در نقشه هاي كوچك مقياس، به طور معمول تطابق نقشه ها با وقايع اتفاق افتاده در سطح مطلوب نيست. از سويي ديگر تهيه نقشه هاي بزرگ مقياس كه تاحدودي داراي دقت قابل قبول تر هستند، مستلزم استفاده از اطلاعات دقيق تر نظير داده هاي ژيوتكنيكي بوده كه به طور معمول يا در دسترس نبوده و يا تهيه آن ها به رو ش هاي رايج از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نمي‌باشد. در اين مطالعه براي تهيه نقشه پهنه بندي خطر وقوع زمين لغزش ها، روش "ديرين ريخت شناسي " كه بر اساس شبيه سازي ريخت شناسي قديمي و شناخت منشا رسوبات، بوده پيشنهاد گرديده است. در اين روش پس از بازسازي ريخت شناسي اوليه منطقه، منشا رسوبات بر جاي گذاشته شده امروزي شناسايي و بر اساس درصد مشاركت سازندها در شكل گيري اين رسوبات، خواص ژيوتكنيكي آن ها ارزيابي مي گردد. با استفاده از نتايج اين ارزيابي، روش "ديرين ريخت شناسي" بخوبي قادر خواهد بود تا با هزينه كم و زماني مناسب، نقشه پهنه بندي بزرگ مقياس را در اختيار كاربران قرار دهد. گر چه اين روش هم يك روش مبتني بر قضاوت كارشناسي بوده ولي به دليل استفاده از اصولي ساده و قابل درك براي كارشناسان زمين شناسي مهندسي، براحتي براي هر رده كارشناسي قابل استفاده مي باشد. جهت ارزيابي اين روش يك منطقه مستعد لغزش در منطقه هراز در شمال تهران انتخاب گرديده و ابتدا با روش آنبالاگان كه در آن عامل هاي زمين‌شناسي مورد توجه ويژه است، پهنه‌بندي گرديد. سپس با استفاده از روش "ديرين ريخت شناسي" نحوه وزن‌دهي اين مدل اصلاح و توسط آن، منطقه مورد مطالعه دوباره پهنه بندي گرديده و با نتايج مدل آنبالاگان و نقشه واقعيت زميني مقايسه شد. نتايج حاصل حكايت از ارتقا چشم گير قابليت اعتماد به مدل اصلاح شده با روش "ديرين ريخت شناسي" دارد.

There are several methods for regional assessment of landslide. The most popular one is preparing the zoning map of landslide hazard and risk. In recent years, application of new technology resulted to increasing the precision of landslide hazard zoning models. In these methods, the effective factors on landslide instability are ranked and based on these ranking and some simple rules the necessary maps will be produced. However, the review of previous works shows that due to the effect of direct effect of expertsʹ judgment, normally the results of these methods and the fitness of high hazard areas obtained from these models and occurred landslide are not desirable. On the other hand the large scale landslide hazard maps that have higher accuracy than small scale needs more site data that is not available in most regions. It was found that most part of this differences and error arises from inappropriate evaluation of geology and engineering geology factors. In this study the method of “Paleo-morphology” is suggested for preparing landslide zonation maps. This method works based on the study of the source of deposited material. In this method, after a careful study of a selected area the geomorphological map of the present prepare. Then by considering the basic structural geology of the region, the paleo structure of the region reconstructed. Susceptibility of different formations to generate sand, silt or clay-rich layers through mechanical and chemical weathering is the main factors that have to be taken into account. The source of eroded material from different formation can be recognized by comparing these two maps. Then, by simple evaluation of the geotechnical characteristics of the same weathered and eroded material, the ranks of masses can be used for improving the models. The method and its application in Alborz Mountain, northern Iran is introduced in this paper. Fist, this area was studied and hazard zonation map was prepared using conventional model such as Anbalagan method, then the method of scoring was modified using “Paleo-morphology” method. Finally the hazard zonation map was prepared based on the modified method. Comparison of the outputs using Anbalagan and Paleo-morphology methods showed a meaningful and great improvement in the precision of the results from Paleo-morphology method.