تطور نظريه اشاعره درباره رويت خدا

تطور نظريه الاشاعره فيما يخص رويه الله

بحث از رويت خدا و چگونگي آن از مهمترين بحث هاي كلامي در ميان فرق اسلامي از جمله اشاعره است. متقدمان اشعري بنابر دلايل نقلي اعتقاد دارند كه خداوند قابل رويت است و مومنان در آخرت مي توانند خدا را با چشم سر ببينند. اين نظر اشاعره در روند تاريخي با تغييراتي روبرو شد؛ به طوري كه در دوره اي استدلال هاي عقلي و در زماني رويكرد عرفاني در ميان آنها قوت گرفت. فخر رازي از جمله انديشمندان اشعري است كه در اين باره سخن گفته و نظريه او به جهت شرايط روحي و تاريخي اش با اشاعره پيش از خود متفاوت است. ايشان پس از بررسي نظرهاي مختلف معتقد شد كه رويت خدا با دلايل عقلي قابل اثبات نيست و مقوله اي است كه جز با نقل و سمع نمي توان به آن دست يافت. او در پايان، رويت خدا در آخرت را نوعي كشف دانست و به اين ترتيب ديدگاهي را پذيرفت كه قرن ها قبل اماميه در پرتو تعاليم اهل بيت عليهم السلام به آن دست يافته بودند.

Discussion of the seeing God and its quality is one of the important theological debates among Islamic sects, including the al-Ashʹari. Early Ashʹaris, according to transmitted reasons, believe that God is visible and the believers, in the hereafter, can see God with their eyes. This theory faced with changes in historical trends; so that in some periods intellectual arguments and in some others spiritual approaches were reinforced among them. Fakhr Razi is of the Ashʹari scholars who spoke about this theory. However his theory, due to his mental condition and history, is different from that of Ashʹarites. After reviewing the various opinions, he believed that seeing God is not provable through rational reasons and cannot be achieved except by transmission and auscultation. He finally considered seeing God in the hereafter as a kind of intuition and accepted the view those centuries ago was achieved by Imamia in light of the teachings of Ahl al-Bayt.