نقش باورهاي اميد و خوش‌بيني در پيش‌بيني انگيزش تحصيلي دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه فردوسي و علوم پزشكي مشهد

The Role of Hope Components And Optimism on Academic Motivation of Graduate Students of Ferdowsi University And Mashhad University of Medical Sciences

مقدمه: از آنجايي كه انگيزش، موتور حركت‌دهنده انسان است، شناسايي زيربناهاي آن به خصوص در حيطه‌هاي تحصيلي و آموزشگاهي به منظور رشد و پيشرفت جامعه مهم و ارزشمند مي‌باشد. هدف اصلي از پژوهش حاضر بررسي نقش باورهاي اميد و خوش‌بيني در پيش‌بيني انگيزش تحصيلي دانشجويان است. روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي جامعه‌ي آماري دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه فردوسي و علوم پزشكي مشهد در سال تحصيلي 91-1390 بودند، كه تعداد 350 نفر از آنان به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند (218 نفر از دانشگاه فردوسي و 132 نفر از دانشگاه علوم پزشكي). براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه‌ي اميد اسنايدر و مقياس انگيزش تحصيلي والرند و پرسشنامه خوش‌بيني شيير و كارور استفاده شد. داده‌ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون چندگانه و تحليل واريانس چند متغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: نتايج ضريب همبستگي پيرسون نشان داد كه بين تمام متغيرهاي پژوهش همبستگي مثبت و معناداري وجود دارد: همبستگي انگيزش و تفكر عامل (01/0, p < 52/0r=)، انگيزش و تفكر راهبردي (01/0, p < 40/0r=)، انگيزش و خوش‌بيني (01/0, p < 34/0r=)، تفكر راهبردي و تفكر عامل (01/0, p < 57/0r=)، تفكر عامل و خوش‌بيني (01/0, p < 51/0r=)، تفكر راهبردي و خوش‌بيني (01/0, p < 32/0r=). نتايج رگرسيون چندگانه نيز نشان مي‌دهد كه مجموع باورهاي اميد و خوش‌بيني مي‌توانند انگيزش تحصيلي دانش جويان را پيش‌بيني كنند (001/0 > p، 780/33=(225/3)F). آزمون معناداري ضرايب رگرسيون نيز نشان مي‌دهد كه تفكر راهبردي (05/0 > p، 173/2=t) و تفكر عامل (0. 05 > p، 326/5=t) به لحاظ آماري ارتباط معناداري دارد، اما ضريب رگرسيون خوش‌بيني به لحاظ آماري معنادار نبود. بين دو گروه دختر و پسر تنها در متغير انگيزه تحصيلي تفاوت معناداري ديده شد و بين دو دانشگاه در هيچ يك از متغيرها تفاوت معناداري ديده نشد. نتيجه‌گيري: مطابق نتايج به دست آمده اميد متغيري است كه با انگيزش تحصيلي رابطه دارد و در موقعيت‌هاي تحصيلي بايد بر آن تاكيد گردد.

Introduction: Since motivation is what makes human engine running, identifying its infrastructure especially in the areas of education and schooling is important and valuable to the growth and development of the society. The main purpose of this study is to investigating the role of hope and optimism in predicting graduate studentʹs academic motivation. Methods: In this descriptive study in 2011-12 academic years, statistical population included post-graduate students of Ferdowsi University and Mashhad University of Medical Sciences. From this population, 350 were selected through multistage cluster sampling (218 from Ferdowsi University and 132 from Medical University). We used Snyder’s hope scale, Vallerand’s academic motivation scale, and optimism questionnaire by Carve and Scheier for data gathering. Data were analyzed through Pearson correlation coefficient, multiple regression methods and MANOVA. Results: The results of Pearson correlation coefficient indicated that there is a positive and significant correlation between all variables: correlation between motivation and agency (r=0.52, p < 0.01), motivation and pathway (r=0.40, p < 0.01), motivation and optimism (r=0.34, p < 0.01), agency and pathway (r=0.57, p < 0.01), agency and optimism (r=0.51, p < 0.01), and pathway and optimism (r=0.32, p < 0.01). The results of regression showed that combination of hope components and optimism can predict academic motivation (F (225, 3)= 33.780, p < 0.001). The significance test of regression coefficients also showed that agency (t=2.173, p < 0.05) and pathway (t=5.326, p < 0.001) have a statistically significant relation but the regression coefficient of optimism was not statistically significant. Considering male and female students, there was only a significant difference in the area of academic motivation between them. No significant difference was observed between the two universities considering all variables. Conclusion: With regard to the results, hope is a variable related to academic motivation and should be emphasized in academic siettings.