شناسايي ناقلين بيماري ليشمانيوز جلدي در كانون شهرستان جاسك، استان هرمزگان با استفاده از تكنيك Nested-PCR

The Nested-PCR Based Detection of Cutaneous Leishmaniasis Vectors in Jask County, Hormozgan, Iran

مقدمه و اهداف: تكنيك‌های مولكولی مبتنی بر PCR با حساسيت و اختصاصيت بالا قادرند تعداد كم انگل در بدن ناقلين را نيز تشخيص دهند. شهرستان جاسك در جنوب شرقی كشور مهم‌ترين كانون بيماری سالك در استان هرمزگان بوده است. مطالعه حاضر بمنظور تعيين ناقلين بيماری در اين كانون اجرا گرديد. روش كار: در مطالعه ای توصيفی مقطعی در سال‌های 87-1386 پشه خاكی‌ها صيد و با استفاده از كليدهای تشخيصی مورد شناسايی قرار گرفتند. استخراج DNA بروش پروتئيناز K و فنل/كلروفرم/آيزوآميل الكل انجام و تكثير بخش متغير مينی سيركل‌های كينتوپلاست انگل نيز با استفاده از دو تكنيك Nested-PCR و با سری پرايمرهای LIN R4-LIN17-LIN19 و CSB2XF-CSB1XR-LiR-13Z صورت پذيرفته و باندهای حاصله با مقايسه با نمونه‌های استاندارد شناسايی شدند. نتايج: در مجموع 8123 عدد پشه خاكی از هشت گونه (سه گونه فلبوتوموس و پنج گونه سرژانتوميا) صيد و تعيين هويت گرديد. سه گونه فلبوتوموس پاپاتاسي؛ فلبوتوموس صالحی و سرژانتوميا تئودوری به ترتيب با 91/59؛ 21/17 و 32/7 درصد صيد گونه‌های غالب بودند. آلودگی ليشمانيايی در سه نمونه (5%) از گونه ف. پاپاتاسی و دو نمونه (4%) از گونه ف. صالحی مشاهده و گونه انگل Leishmania major تعيين گرديد. ترجيح خونخواری اين دو گونه از انسان بترتيب 6/29 و 18 درصد بود. نتيجه‌گيری: مطالعه حاضر اولين مطالعه تعيين ناقلين بيماری ليشمانيوز پوستی به روش مولكولی در استان هرمزگان بود كه نشان داد نوع بيماری در اين كانون نوظهور از نوع روستايی يا مرطوب و با عامل ليشمانيا ماژور است. براين اساس دو گونه پشه خاكی ف. پاپاتاسی و ف. صالحی به عنوان ناقلين بيماری در اين كانون معرفی می‌شوند.

Background & Objectives: The city of Jask in south east of Iran has been considered an endemic focus of leishmaniasis. PCR-based techniques can detect lower parasite burdens, reducing the number of false negatives and improving the quantification of Leishmania parasites in the sand fly. The aim of this epidemiological study was to detect vector(s) by PCR techniques in the city of Jask located in Hormozgan province. Methods: Sand flies were captured using CDC miniature light traps and sticky papers during 2007-2008 and identified by their morphology. DNA extraction performed by Proteinase K and Phenol/Chloroform/Isoamyl Alcohol methods. Leishmania kinetoplast minicircle DNA was amplified by two Nested-PCR techniques using species-specific primers (LINR4-LIN17-LIN19) and (CSB1XR-CSB2XF-LiR-13Z).These primers could differentiate among Leishmania species of Iran.Results: A total of 8123 sand flies were collected. The fauna was identified as eight species (3 Phlebotomus and 5 Sergentomyia). Phlebotomus papatasi, P. salehi and Sergentomyia theodori were the three most dominant species (59.91%, 17.21% and 7.32% respectively). 60, 50 and 40 parous unfed female specimens of P. papatasi, P. salehi and S. theodori were investigated for Leishmania DNA infection. Leishmania major DNA was detected in 3 (5%) specimens of P. papatasi and 2 (4%) specimens of P. salehi. Anthropophilic index of these two species were 29.6 & 18 percent, respectively.Conclusion: This study was the first molecular study for detection of cutaneous eishmaniasis vectors in Hormozgan province in Iran. According to the findings of the present study P. papatasi and P. salehi are probable vectors of cutaneous leishmaniasis in this focus.