مقايسه روشهاي جمع آوري آب باران در سامانه هاي آبگير لوزي شكل

Comparison of Water Harvesting Methods in Lozenge Shape Micro Catchments

در اين پژوهش به منظور معرفي مناسبترين روش جمع آوري آب باران و حفظ رطوبت و به دنبال آن كاهش تبخير از سطح خاك، اقدام به ايجاد سامانه‌هاي لوزي شكل با تيمارهاي مختلف در دامنه هاي شيب دار گرديد. وظيفه اصلي اين سامانه‌ها جمع‌آوري و هدايت آب حاصل از بارش به انتهاي سامانه و نفوذ آن به داخل خاك مي‌باشد. اين كار علاوه بر افزايش رطوبت در انتهاي سامانه، تاثير شايان توجهي در افزايش سطح سفره‌هاي آب زيرزميني و كاهش فرسايش و رسوب دارد. در اين طرح 6 تيمار و 3 تكرار در بخش انتهايي سامانه در نظر گرفته شده است كه هر كدام از آنها با مصالح قابل دسترس كشاورزان همچون پلاستيك گلخانه‌اي، شن و تركيبي از آنها پوشانده شده و براي انتقال رطوبت به عمق خاك فيلتري به عمق 50 و قطر 15 سانتي‌متر در وسط تيمار تعبيه شد. پايش اطلاعات محيطي مشتمل بر بارندگي روزانه، رواناب حاصل از بارندگي، تبخير از تشت، درجه حرارت خاك در عمق 30 سانتي متر و رطوبت خاك در دو عمق 30 و 50 سانتي متر، در مدت سه سال به وسيله تجهيزات لازم انجام گرفت. سطح سامانه‌ها براي توليد رواناب بيشتر و افزايش كارايي طرح با پوشش پلاستيك گلخانه اي عايق شد. نتايج طرح نشان مي‌دهد كه تيمار حداكثر و يا بهترين تيمار از نظر نگه داشت رطوبت خاك در عمق 30 سانتي متر تيمار b (پوشش پلاستيكي و رو كش سنگريزه) و در عمق 50 سانتي متر تيمارهاي b و d (خصوصيات تيمار b + فيلتر حاوي سنگريزه به عمق 50 و قطر 15 سانتي متر) بودند. ميزان افزايش نگهداشت رطوبت حجمي خاك در سه سال متوالي و حالت كلي با تيمار شاهد در عمق 30 سانتي متر بترتيب برابر 41/4، 40/2 ، 62/2 و 62/2 در صد ودر عمق 50 سانتي متر بترتيب برابر 68/1، 20/1، 84/1 و 21/1 در صد با احتمال 95 درصد بود.

In this research, in order to introduce the most suitable method to reduce the evaporation from soil surface, increase the perennial duration of soil moisture, determine the performance of different treatments and comparison between them, lozenge shape micro catchments were made in sloppy hill side. The main duty of these micro catchments is collection and conduction of the surface water toward the end of the micro catchment and infiltrate the water into the soil which in addition to increase humidity at micro catchment down part, has considerable effects on increase the level of the ground water table and reduction erosion and sediment production. In this research six treatments and three replications have considered on the down part of the micro catchment that each one has isolated with common and available materials such as greenhouse plastic, gravel, fine and coarse sand, and for infiltration to depth of soil, a filter with 50 cm depth and 15 cm diameter used. Monitoring of soil moisture in 30 and 50 cm depths, have been done by necessary equipments during three years. The surface of micro catchments for producing more runoff and increasing the efficiency of the experiment were isolated. The obtained results of the experiment show that the maximum treatment or the best treatment to reduce the evaporation form soil in 30 cm depth, is treatmenr b (plastic coverage and gravel cover) and in 50 cm depth are the treatments b and d (the characteristics of treatment b + filter). Moisture increasing amount of the soil resulted from the type of treatment in three continuous years and general condition for depth 30 cm were 4.41%, 2.40%, 2.62% and 2.62% and for depth 50 cm were equal to 1.68% , 1.20%, 1.84% and 1.21% with 95 percent probability, respectivly.