بررسي تاثير پخش سيلاب بر نفوذپذيري خاك در ايستگاه پخش سيلاب سرچاهان، استان هرمزگان

The Investigation on the Effects of Floodwater Spreading on Soil Infiltration Rate Case study: Floodwater Spreading of Sarchahan, Hormozgan Province

در طرح‌هاي پخش سيلاب، شدت نفوذپذيري عرصه‌ پخش عامل مهمي در موفقيت اين طرح‌ها محسوب مي‌گردد. از طرفي، ورود مقدار زياد رسوبات همراه با سيلاب به عرصه پخش، باعث كاهش نفوذپذيري خاك مي‌شود. بنابراين، بررسي روند تغييرات نفوذپذيري در اثر پخش سيلاب و شناخت عوامل موثر بر تغييرات امري مهم و ضروري است. به منظور انجام اين پژوهش، اقدام به شبكه بندي سه نوار اوليه پخش سيلاب ايستگاه پخش سيلاب سرچاهان در استان هرمزگان گرديد، به نحوي كه هر نوار به سه مستطيل تقسيم و در محل تلاقي قطرهاي مستطيل و در محل‌هاي تلاقي نيمسازهاي مثلث‌هاي حاصل از قطر مستطيل‌ها نقاطي به منظور اندازه‌گيري ميزان نفوذ پذيري انتخاب شدند. طي سال‌هاي 1383 و 1384 در دو مرحله، شدت نفوذپذيري اندازه‌گيري شد. در هر مرحله 9 آزمايش در هر مستطيل و به طور كلي 27 آزمايش در هر نوار انجام شد. بررسي نتايج نشان داد كه بين نفوذپذيري نوارهاي پخش و همچنين بين نفوذپذيري نوارهاي پخش با شاهد در هر دو سال اختلاف معني‌داري وجود ندارد. ولي مقايسه نفوذپذيري نوارهاي پخش سيلاب در سال اول و دوم نشان داد كه ميزان نفوذپذيري نوارهاي پخش در سال دوم نسبت به سال اول كمتر شده و اين كاهش از لحاظ آماري براي نوارهاي اول و دوم در سطح 95 درصد معني‌دار مي‌باشد. مهمترين علت كاهش نفوذپذيري تجمع رسوبات در سطح خاك مي‌باشد كه نوار سوم به دليل اين كه رسوب كمتري وارد آن شده، كاهش نفوذپذيري آن طي دو سال معني‌دار نبوده است.

Soil infiltration is one of the most important factors in successful operation of floodwater spreading projects. The suspended particle in floodwater reduces the rate of soil infiltration. The objective of this research was firstly to monitor the variation of infiltration and secondly to determine the effective factors in decreasing the infiltration rate. In this research, three representative strips of the floodwater spreading network were selected. Each strip was divided into three rectangular areas, and by drawing rectangulars diameters, each rectangular area was further broken into 4 triangulars. The soil infiltration rate was measured in two steps at the center of each triangle during 2004 – 2005. In each step, 9 measurements were undertaken in each rectangle, implying totally 27 measurements were collected from each strip. Based on the obtained results, there was no significant difference between the infiltration rate at the strips over this two-year experiment. Also, there was no significant difference between the infiltration rate in the experimental strips compared to the control strips. Comparing the soil infiltration rate of the stripes in the first and second year showed that its values in the second year are less than the first year. Also, a significant difference at a 95% confidence level was observed in the infiltration rate of the first and second strips in two years.