چشم‌انداز آموزش زبان فارسي به غير ايرانيان از منظر برنامه‌‌ريزي درسي

The prospect of teaching persian to non-Iranians from the viewpoint of syllabus design

تجربه نشان داده است كه غفلت از برنامه درسي و نحوه طراحي آن به معناي عدم توجه جدي به محتوا، اهداف يادگيري، اهداف رفتاري، نحوه آموزش و شيوه ارزشيابي برنامه زبان‌آموزي است. هدف اين مقاله توجه دادن متخصصان زبان فارسي به اهميت برنامه درسي در چشم‌انداز آموزش زبان فارسي به غير ايرانيان است. از مهم‌ترين ويژگي‌هاي يك كتاب مناسب آموزش زبان داشتن نظريه زباني و نظريه يادگيري و توجه به تفاوت‌هاي زبان‌آموزان و اهداف و نيازهاي آنهاست. سوال مقاله حاضر اين است كه فرآيند تدوين كتاب‌هاي آموزشِ زبان فارسي به غيرايرانيان، تا چه حد از اسلوب علمي طراحي برنامه درسي تبعيت مي‌كند. براي اين منظور در بخش مباني نظري، تفاوت بين روش تدريس و طراحي برنامه درسي نشان داده شده و روش‌هاي تدريس و برنامه‌هاي درسي بر پايه نظريه‌هاي زباني توصيف شده است. سپس سير تكوين برنامه‌هاي درسي و جهت‌گيري‌هاي غالب در اين زمينه و در نهايت نحوه بازنمايي اين سير تكويني در كتاب‌هاي آموزش زبان فارسي به غيرايرانيان مورد بحث قرار گرفته است. در بخش پاياني مقاله نيز ضمن برشمردن عوامل موثر در طراحي برنامه درسي مناسب چند پيشنهاد كاربردي براي بسامان كردن فرآيند تدوين منابع آموزش زبان فارسي به غير ايرانيان ارايه شده است.

Experience has shown that ignoring the syllabus and its design would mean a lack of serious attention to the content, learning and behavioral objectives, and the teaching and evaluation method of the language acquisition program. This article aims to remind the Persian experts of the importance of syllabus/ curriculum in the perspective of Teaching Persian to Non-Iranians. One of the most important characteristics for a textbook suitable for language teaching is to have a linguistic theory and a learning theory, and to pay attention to language learner differences, and their goals and needs. The question in this article is "how closely the process of developing Persian language textbooks follows the methodology of syllabus design"? For this purpose, the first section, theoretical foundations, displays the difference between teaching methodology and syllabus design, and describes syllabuses based on linguistic theories. Then, the evolutional route of the syllabuses is explained, and their dominant tendencies are determined. Finally, the method of representation of this evolutional route in the textbooks for teaching Persian to Non-Iranians is discussed. In the final section of the article, while itemizing the effective factors in designing proper syllabuses, some practical suggestions are made for organizing the process of developing teaching Persian to non-Iranians resources.