رابطه سبكهاي شناختي و ويژگيهاي شخصيتي با پيشرفت تحصيلي (مطالعه موردي: دانشگاه علوم پزشكي تهران)

A Study of the Relationships between Cognitive styles, Personality Traits and Academic Achievement

زمينه و هدف: با توجه به اهميت روز افزون پيشرفت تحصيلي و تعيين عوامل موثر بر آن، هدف پژوهش حاضر، بررسي سبك هاي شناختي وابسته و مستقل به زمينه و ويژگي هاي شخصيتي مي باشد كه با توجه به پيشينه تحقيق انتظار مي رود رابطه معناداري با پيشرفت تحصيلي داشته باشند. روش بررسي: روش پژوهش حاضر غير آزمايشي و طرح آن همبستگي از نوع پيش بيني است. با استفاده از روش سرشماري كامل ،جهت جمع‌آوري داده‌ها، آزمون اشكال نهفته گروهي ويتكين (1971) و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصيت نيو (مك كري و كاستا، 1985) در اختيار 175 نفر (105 نفر دختر و 70 نفر پسر) از دانشجويان دانشكده هاي پرستاري و بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران قرار گرفت. براي بررسي رابطه و ميزان پيش‌كنندگي متغيرهاي فوق از روش رگرسيون گام به گام استفاده شد و جهت مقايسه دختران و پسران در متغيرهاي پژوهش از تحليل واريانس چند متغيري (MANOVA) و آزمون t مستقل استفاده شد. يافته ها: تحليل نتايج پژوهش كه بر روي 175 نفر با سطح معناداري 001/0 > p انجام شده بود، نشان داد كه ويژگيهاي شخصيتي و سبكهاي شناختي با پيشرفت تحصيلي رابطه معناداري دارند. نتايج حاصل از رگرسيون گام به گام نشان داد كه ويژگيهاي شخصيتي و سبكهاي شناختي قادر به تبيين 50 درصد از تغييرات پيشرفت تحصيلي هستند. وظيفه شناسي با پيش بيني 39 درصد از واريانس پيشرفت تحصيلي قويترين پيش بيني كننده عملكرد تحصيلي است. سهم سبكهاي شناختي نيز در تعيين تغييرات پيشرفت تحصيلي 2/1 درصد معنادار بود. هيچ تفاوت معناداري در ويژگيهاي شخصيتي، سبكهاي شناختي و پيشرفت تحصيلي بين دو جنس وجود نداشت. نتيجه گيري: در سبكهاي شناختي دو جنس نيز تفاوت معناداري مشاهده نشد. در واقع بايد گفت كه دختران و پسران نمونه مورد نظر ما در ديدگاهشان نسبت به دانش، روشها و سبكهاي يادگيري تفاوت معني داري نشان ندادند و مي توان اين گونه نتيجه گرفت كه شيوه هاي تربيتي والدين، ويژگيهاي شخصيتي ، تواناييهاي هوشي و شناختي، همه عوامل موثرتري بر سبكهاي شناختي هستند و سهم جنسيت صرفا نمي تواند عامل موثري در اين تبيين باشد.

Background: According to previous researches some factors effect on academic achievement such as cognitive styles and personality traits. Then, the present study investigated the relationship between these factors with academic achievement among the students. Material and Methods: This research had been examined on 175 students (105 female, 70 male) at college of Health and college of Nursing (Tehran University of Medical Sciences). Participants completed the NEO-Five Factor Inventory (NEO-FFI) (Paul T. Costa, Jr. and Robert R. McCrae., 1985), the Group Embedded Figure Test (GEFT), and reported their college grade point average (GPA). Stepwise regression had been applied for study of the relationship and predictive quantity of aforementioned variables, meanwhile for comparing males and females in research variables; Multivariate analysis of variance (MANOVA) and T-tests had been used. Results: A correlation analysis on 175 students (P < 0/001) revealed an interesting pattern of significant relationships between cognitive styles and personality traits with academic achievement. Stepwise regression analyses indicated that cognitive styles and personality traits explained 50% of the variance in academic achievement. The most powerful predictor in academic achievement is Conscientiousness that can predict 39% variance of academic achievement. Cognitive styles also explained 1.2% of the variance in academic achievement. Result of this research showed that there is no significant deference between research variables in genders. Conclusions: There were no significant differences between two sexes in cognitive styles. Our sample of boys and girls in the view of knowledge, methods and learning styles were not significantly different. And we can conclude that this kind of parenting style, personality, intelligence and cognitive abilities, cognitive styles are all Effective factors on cognitive styles and gender cannot solely be explained as an important factor.