بررسي تطبيقي رمزهاي تمثيلي شتر، شير و كودك در آثار و انديشه مولانا و نيچه

A Comparative Review of the Allegorical Roles of Lion, Camel and Child in the Thoughts and Works of Rumi and Nietzsche

از مهم‌ترين مباحثي كه از ديرباز مورد توجه انديشمندان زبان‌شناس قرار گرفته است، تاثير نظام انديشگاني بر جامعه نشانه‌ها و رابطه ذهن و قراردادهاي زباني است. اهميت اين رابطه در نگرش‌هاي تطبيقي جلوه بيشتري مي‌يابد و در نهايت، پژوهشگران با بررسي و تحليل تطبيقي طرح‌واره‌هاي اصليِ ذهن چند متفكر و هنرمند، به استفاده همسو و تا‌حدودي مشترك نشانه‌هاي زباني آنان دست يافته‌اند. مولانا و نيچه متفكراني هستند كه نخست، نظام انديشگاني خويش را با زبان شعر و سپس با جامعه نمادها و سمبل‌ها بيان داشته‌اند و ديگر اين‌كه در شناخت خود از هستي، انسان، حقيقت، اخلاق و زندگي با يكديگر اشتراكاتي دارند؛ بنابراين با توجه به مفاهيم ياد‌شده، هر دو از جامعه نشانه‌ها و رمزگان خويشاوند و همسو بهره‌مند مي‌باشند. اين جستار درصدد آن است تا ميزان زيست‌مايه‌هاي معرفت‌شناختي و بن‌لايه‌هاي حركت استعلايي انساني را در نگرش مولانا و نيچه، با توجه به روايت‌هاي تمثيلي آنان، مورد بررسي قرار دهد؛ بنابراين در اين راستا، به بررسي سه نماد برجسته «شتر»، «شير» و «كودك» در حوزه انديشه نيچه و مولانا، به‌عنوان مراحل تكوّن، صيرورت و تعالي انساني پرداخته و اين نتيجه حاصل شده است كه هستي‌شناسي مشترك هر دو، منتج به كاربرد نشانه‌هاي ذكر‌شده در توصيف مراحل سلوك و تعالي انساني است؛ اما تمايز آنان در مقصد‌شناسي، به چينش متفاوت اين نشانه‌ها منتج خواهد شد.

An important subject in the field of linguistics is the impact of one thought system on the community of lingual symbols. The relationship between mind and language conventions has long been of interest to linguists. The importance of this relationship becomes more prominent in comparative approaches where, through comparative study and analysis of the main schemas of the ideas of several thinkers or artists, the researcher traces the consistent and common use of linguistic symbols. In the hermeneutic analysis of the works of Mowlana Jalal ad-Din Mohammad Rumi, the interpretation of symbols, analogy and codes governing his mind and language is a major research interest. One of the most important branches among these researches concerns the kinship of Mowlana’s language codes with other thinkers and artists. On the other hand, Nietzsche, as a transcendental thinker, tries to use a symbolic language in explaining his thinking system. Due to his familiarity with the culture and literature of the East and the essential sameness of some of his principles with Mowlana’s transcendental approaches about the existence, morality, art , etc., Nietzsche achieves a set of symbols common with Rumi, which forms a shared language between the two thinkers.