فرضيه درون‌زايي تعرفه: مطالعه‌اي موردي براي ايران

Endogenous Tariff Hypothesis: A Case of Iran

بر اساس فرضيه درون‌زايي تعرفه، تعرفه به صورت درون‌زا و بر اساس مجموعه عوامل اقتصاد سياسي تعيين مي‌شود. مطالعه حاضر، با به‌كارگيري مدل خودرگرسيوني برداري هم‌جمعي طي دوره زماني 1350-1389 و در چارچوب فرضيه درون‌زايي تعرفه، عوامل تعيين‌كننده حمايت تعرفه‌اي ايران را بررسي كرده است. بر اساس نتايج تحقيق حاضر، اگرچه درباره اثر نرخ بيكاري و نرخ نفوذ واردات در شكل‌گيري سياست‌هاي حمايتي شواهدي به دست نيامده است، ولي اثر معنادار توليد بدون نفت، سهم بخش صنعت، سهم درآمد نفتي و نرخ واقعي ارز در سياست‌هاي تعرفه‌اي ايران نشان‌دهنده اهميت فضاي اقتصاد سياسي و شاخص‌هاي اقتصادي در شكل‌گيري حمايت در ايران است. در مجموع، فرضيه تحقيق حاضر تاييد شده است و بر اين اساس توصيه مي‌شود، ضمن كاهش اتكا به نفت و اندازه دولت، توجه بيشتري به عوامل موثر در درون‌زايي سياست‌هاي آزادسازي اقتصادي به عمل آيد تا موفقيت و امكان تداوم اين سياست‌ها افزايش يابد. طبقه‌بندي JEL: F13, F14, F17, D72.

According to endogenous tariff hypothesis, tariff is endogenously determined by the set of political economy factors. Using the Co- integrated VAR approach and in the framework of the hypothesis, the present study examined the determinants of tariff protection in Iran over the period 1971-2010. Based on the results, though no evidence has been obtained about the impact of unemployment and import penetration rate on forming protection policies in Iran but the significant effect of non oil product, the share of industrial sector, the share of oil income and real exchange rate indicate the importance of political economy atmosphere and economic factors in forming the policies. In sum, the hypothesis is verified and in this framework, we suggest that we should pay more attention to the role of the factors effecting economic liberalization policies as well as the reduction of dependency on oil income and government size in order to increasing the success and continuation of the policies. JEL Classification: D72, F17, F14, F13. Keywords: Endogenous tariff, Lobby groups, Protection seeking, Co- integrated VAR, Iran