منظر شبانه شهر (رويكردي در طرح راهبردي نورپردازي شهر مشهد)

Urban Night Landscape; (An Approach to Strategic Plan of Lighting in Mashhad City)

طراحي شهري به عنوان دانشي كه ارتقا كيفي محيط شهري را بر اساس ادراك و رفتار شهروندان مد نظر دارد، بيان ميدارد كه شب و فضاي شهري شبانه بخش مهمي از زندگي را تشكيل ميدهند. از اين رو مي توان گفت، نورپردازي تعريف كننده هويت و سيماي شبانه شهر است و طراحي روشنايي شهري نه تنها موضوعي صرفاً تزييني نيست، بلكه روشي جهت تامين امنيت و آرامش بيشتر محيط مي باشد. در مقاله حاضر سعي بر آن شد، تا با بيان ضرورت وجود نور به عنوان يكي از اصلي ترين عناصر منظر شهري، به بررسي نقش نورپردازي در ارتقا كيفيت زندگي شبانه در كلان شهر مشهد پرداخته شود. به همين منظور براي نشان دادن تاثير روشنايي بر عملكرد انسان در جامعه و زندگي شبانه، به بررسي اين مهم در ارتقا كيفيت محيطي از جهات مختلف فيزيكي و روحي پرداخته شد و در نهايت با مراجعه به منابع مختلف، انجام مطالعات ميداني و كتابخانه اي و بهره مندي از مدل اورگون، سعي به تدوين دستورالعمل ها، ضوابط و تعريف پروژه هاي موضعي در شهر شد و با يك بررسي كلي پيرامون عوامل موثر بر ايجاد روشنايي مناسب شهري، پيشنهاداتي در زمينه ساماندهي وضعيت نور در شهر مشهد مطرح شد. نتايج بررسي ها نشان داد تداوم حيات شهر در شب به واسطه دستاوردها و امكانات آن مي تواند به عنوان برنامه راهبردي منظر شبانه شهر مشهد هدف هاي مهمي همچون توسعه حيات مدني از طريق تبادلات اجتماعي و بهره وري فضاهاي شهري، عدالت اجتماعي از طريق همه شمول كردن فضاهاي جمعي، توسعه اقتصادي با ايجاد فرصت هاي جديد سرمايه گذاري و گردشگري شهري، تقويت هويت فرهنگي مذهبي با تاكيد بر نمادهاي فرهنگي و در نتيجه ارتقا وجهه و شان شهر مشهد در مقياس ملي و بين المللي را به ارمغان آورد.