پايش خشكسالي دشت ارژن- پريشان (محدوده مطالعاتي درياچه پريشان استان فارس)

Drought Monitoring of Arjan-Parishan Plain (Study Area of Parishan Lake of Fars Province)

خشكسالي پديده اي است كه در طول تاريخ همواره گريبان گير بشر بوده است. در دهه هاي اخير به دليل گرمايش فراگير و دستكاري هاي بشر در بوم سامانه هاي طبيعي فراواني، ماندگاري و سختي پديده خشكسالي افزايش يافته است. افزون بر آسيب به بخش هاي كشاورزي و منابع آبي، خشكسالي از نظر اقتصادي و اجتماعي نيز گرفتاري هاي فراواني براي جوامع انساني به وجود آورده است. در اين پژوهش خشكسالي دشت ارژن- پريشان (منطقه مطالعاتي درياچه پريشان) در يك دوره آماري 37 ساله بررسي مي شود و تاثير آن بر افت تراز سطح آب درياچه و سرانجام احتمال خشكيدن آن ارزيابي مي شود. پايش خشكسالي اين منطقه با 6 نمايه خشكسالي SPI، CZI، MCZI، ZSI،PN و DI در 5 ايستگاه برگزيده پيرامون درياچه و در سه مقياس زماني كوتاه مدت (3 ماهه)، ميان مدت (12 ماهه) و بلندمدت (48 ماهه) بررسي شد. عملكرد نمايه هاي SPI، CZI، MCZI وZSI در همه ايستگاه هاي مورد بررسي همانند بود و تفاوت معني داري ميان آنها ديده نشد. يافته هاي پايش خشكسالي با نمايه هاي SPI، CZI، MCZI و ZSI در همه ايستگاه ها در مقياس زماني كوتاه مدت رخداد خشكسالي هاي شديد را با فراواني و ماندگاري كم، و خشكسالي هاي ملايم و متوسط را با فراواني و ماندگاري بيشتر نشان دادند. با افزايش مقياس زماني، خشكسالي هاي شديد با فراواني كم، ولي ماندگاري بالا رخ دادند. نمايه هايDI و PN، به ويژه در مقياس زماني كوتاه مدت، تغييرات رطوبتي را خيلي سريع و شديد منعكس كردند.

Drought is a phenomenon that has impacted on human life style throughout the history. In recent decades due to global warming and human interferences on natural ecosystems, drought frequency, duration and intensify has increased. In addition to agricultural and water resources degradations, drought impacts economic and social sectors of human societies. The aim of this study is to evaluate the Arjan- Parishan Plain drought phenomenon (study area of Parishan Lake) during a 37-year period, and to examine the impact of drought on lake’s water level. Drought monitoring of 5 stations around the Lake was conducted using 6 drought indices of SPI, CZI, MCZI, ZSI, PN and DI in three time scales of short-term (3 months), middle-term (12 months) and long-term (48 months). The overall trends of SPI, CZI, MCZI and ZSI were almost similar, and no significant difference was observed between them. The results of monitored droughts by SPI, CZI, MCZI and ZSI in all stations for short term scale showed that severe drought occurrences had less frequencies and durations, while the mild and moderate drought occurrences had more frequencies and durations. By increase of time scale, severe drought occurrences reduced, while its duration increased. The indices of PN and DI, especially in short time scales, reflected quick and intensified changes in humidity.