بررسي اثر واحدهاي زمين شناسي بر توزيع فلزات سنگين در رسوبات رودخانه حوزه آبخيز سردآبرود

Investigation of Effect of Geological Formation Units on Heavy Metal Distribution in Sediments of Sardabrood Watershed

در حوزه آبخيز سرد آبرود كلاردشت مازندران سازندهاي رسوبي كربناتي، با سن پرمين و كرتاسه و سازند حساس به فرسايش شمشك، سنگ هاي بازيك و اسيدي خروجي و نيز سنگ هاي دگرگوني مجاورتي در بالادست اين حوزه آبخيز رخنمون دارند. براي بررسي تاثير واحدهاي زمين شناسي و ليتولوژي هاي مختلف بر تمركز فلزات سنگين شامل: عناصر كرم، منگنز، جيوه، كبالت، مس، نيكل، سرب، قلع و روي در رسوبات، 33 نمونه از رسوبات سطحي رودخانه حوزه آبخيز سردآبرود برداشت گرديد. اين نمونه ها پس از آماده سازي در شركت Amdel در كشور استراليا به روش ICP_MS آناليز عنصري شدند و سپس به روش هاي آماري و بخصوص آناليز خوشه اي بررسي گرديدند. بر اساس نوع سنگ بالادست، 4 جامعه متفاوت سنگي، شناسايي شد. علاوه بر واحدهاي زمين شناسي، تمام نمونه ها به علت قرارگيري آغل هاي متعدد و بعضاً مناطق مسكوني تحت تاثير مواد آلي قرار دارند. اين نمونه ها براي 10 عنصر از فلزات سنگين آناليز شدند. سپس غلظت هر يك از فلزات در جوامع مختلف مورد بررسي قرار گرفت. بر اين اساس، انتشار بيشترين مقدار Cr، Mn در محيط از سازند شمشك، انتشار بيشترين مقدار Pb از سازندهاي كربناته و بيشترين مقدار Sn از سنگ هاي آذرين مي باشد. در مورد ساير عناصر تفاوت معني داري مشاهده نگرديد.

Geological formation in Sardabrood river basin are carbonate sedimentary (with age of cretaceous and Permian), shamshak formation, basic and acidic and metamorphic rocks in upstream of the basin. To study effect of lithologic and geologic units on heavy metals concentration in sediments, 33 samples from surface water were analysed by ICP_MS method in Amdel Company in Australia. This analysis was done using cluster analysis technique after preparing. The results show that based on type of upstream rocks, 4 different rock clusters were determined. In addition to geologic units, all samples shown some organic matter due to rural area in upstream. The results indicate max. Distribution rate of Mn and Cr is from shamshak formation, Pb originates from carbonate formation and Sn is due to magmatic rocks.