اَوتارَه، آموزه‌اي در حال تحوّل و تكامل در منابع هندويي

Avatar; a changing and evolving Religious teaching in Hindu Sources

هر آموزه ديني در بستري كه در آن به وجود مي‌آيد، مراحلي را پشت سرگذاشته، گاهي از شكل مفهومي بسيط، به سمت تعاليم پيچيده فلسفي سير مي‌كند. در سنّت هندويي نيز آموزه «اوتاره» از كهن‌ترين منابع آن يعني وداها سير خود را شروع كرده و در نهايت، در پورانه‌هاي بزرگ، به شكل نهايي و تكامل‌يافته خود رسيده و به‌عنوان نظريه‌اي در باب نحوه ظهور خداوند، در خدمت نظام خداشناسي هندويي و جهت‌دهي به چندگانه‌پرستي موجود در اين آيين قرار گرفته است. در اين نوشتار، با عنايت به مفهوم ابتدايي اين آموزه و نيز بررسي خاستگاه آن، صورت تكامل‌يافته آن در ويشنو‌پورانه و بهاگوتَه‌پورانه بررسي شده است. مرور فقرات اين پورانه‌‌ها نشان مي‌دهد كه اين آموزه در اين متون، علاوه بر اينكه بر تجسّدهاي چندگانه ويشنو اطلاق شده، در شكل تكامل‌يافته خود، به ظهور برهمن در چهره خدايان متكثّر اصلي و فرعي و نيز فيضان انرژي الهي بر تمامي موجودات عالم نيز تفسير شده است.

Any religious teaching passes different stages before it develops. It sometimes begins as a simple concept and then develop into complex philosophical teachings. The same is true of Hindu tradition; for example the teaching of "avatar" first came from its most ancient sources, i.e. Vedas and then developed to reach its final form as great Puranas and became a theory about how God manifests Himself which serves the system of Hindu theology and directs the existing polytheism in this religion. Considering the initial concept of this teaching and reviewing its origin, the present paper studies its final form in Vishnu Purana and Bhagavata Purana. A review of some of the instances of these Puranas shows that the teaching in these texts not only refers to several incarnations of Vishnu but is also interpreted, in its final form, as a manifestation of the emergence of Brahman in the countenance of the multiple main and secondary gods and emanation of divine energy to all the creatures in the universe.