رابطه ميان مدل شخصيتي هگزاكو، دينداري و بهزيستي فاعلي در دانشجويان ايراني و لهستاني

The relations among the HEXACO model of personality, religiosity, and subjective well-being in Iranian and Polish college students

جامعيت مدل پنج عاملي شخصيت هماره مورد ترديد بوده است. اخيرا پژوهش‌هاي واژگاني و آماري در زبان‌ها و فرهنگ‌هاي مختلف نشان داده است كه يك مدل شش عاملي مي‌تواند به خوبي ساختار شخصيت را تبيين كند. اين شش عامل در مدل هگزاكو گرد آمده اند و عبارتند از صداقت- فروتني، تهييج پذيري، برون گرايي، همسازي، وظيفه شناسي و تجربه پذيري. هدف اين پژوهش بررسي رابطه ميان مدل شخصيتي هگزاكو، بهزيستي فاعلي و جهت‌گيري ديني بود. پژوهش حاضر هم چنين به اين پرسش پرداخته است كه رابطه انواع دينداري با شاخص‌هاي بهزيستي فاعلي (شامل شادي و رضايت از زندگي) تا چه اندازه متاثر از عامل‌هاي شخصيت است. تعداد 224 دانشجوي داوطلب ايراني و 222 دانشجوي داوطلب لهستاني پس از ارايه اطلاعات جمعيت شناختي، به پرسشنامه شخصيت هگزاكو-60 (HEXACO-60)، مقياس تجديد نظر شده جهت‌گيري ديني (ROS-R)، مقياس شادي فاعلي (SHS) و مقياس رضايت از زندگي (SLS) پاسخ دادند. نتايج نشان داد كه در هر دو بافت ايراني و لهستاني، عامل‌هاي صداقت- فروتني، همسازي و وظيفه شناسي با دينداري دروني رابطه مثبت داشت. صداقت- فروتني نيرومندترين عامل شخصيتي همبسته با دينداري بود. هم چنين در هر دو بافت، برون گرايي نيرومندترين پيش بيني كننده شادي و رضايت از زندگي بود. نتايج هم چنين نشان داد كه رابطه دينداري با بهزيستي فاعلي مثبت، ضعيف و تا اندازه‌اي ناشي از عامل‌هاي شخصيت بود. . پژوهش حاضر، ضمن معرفي مدل هگزاكو از ساختار شخصيت، كارايي اين مدل جديد را در پيش بيني تفاوت‌هاي فردي در دو عرصه مهم از زندگي انسان يعني دينداري و بهزيستي برجسته ساخت. واژه‌هاي كليدي: شخصيت، هگزاكو، شادي، دين

Comprehensiveness of the Five Factor/Big Five model of personality has always been under question. Recent lexical and statistical research in various languages and cultures has shown that the personality structure could be well explained by a six factor model. These six factors comprised the HEXACO model, and are Honesty-Humility, Emotionality, eXtraversion, Agreeableness, Conscientiousness, and Openness to Experience. The purpose of this study was to investigate the relations among the HEXACO model of personality, subjective well-being (SWB), and religious orientation. Also, the current research has addressed the question of how much religion’s relations to SWB indices (including happiness and life satisfaction) are due to personality factors. 224 Iranian and 222 Polish volunteer college students, after providing the demographics, completed the HEXACO Personality Inventory (HEXACO-60), Religious Orientation Scale-Revised (ROS-R), Subjective Happiness Scale (SHS), and Satisfaction with Life Scale (SLS). Results showed that, within both the Iranian and the Polish context, religiosity was associated positively with the Honesty-Humility, Agreeableness, and Conscientiousness factors. Honesty-Humility was the strongest personality correlate of religiosity. Also, within both contexts, eXtraversion was the strongest predictor of happiness and life satisfaction. Results also showed that the religiosity-SWB relation was positive, weak, and to some degree due to personality factors. This study introduced the HEXACO model of personality structure, as well as underlined the efficiency of this new model in predicting individual differences in two important areas of human life, religiosity and well-being. Key words: personality, HEXACO, happiness, religion