بررسي ميزان جهت‌گيري‌هاي عقلايي در زندگي روزمره و عوامل موثر بر آن در بين معلمان در مقايسه با دانشجويان شهر زنجان

Evaluation of rational orientation in everyday life and its influencing factors among educators compared to students in Zanjan

اين پژوهش به منظور بررسي ميزان جهت گيري‌هاي عقلايي در زندگي روزمره و عوامل موثر بر آن در بين فرهنگيان در مقايسه با دانشجويان شهر زنجان انجام شده است. چارچوب نظري، تلفيقي از تيوري‌ -هاي ماكس‌ وبر، جان‌ هرساني‌، جيمز كلمن‌، ريمون‌ بودون‌، جان‌ الستر، يورگن هابرماس و تيوري انتخاب عقلاني است‌، جامعه آماري شامل فرهنگيان آموزش و پرورش و دانشجويان شهر زنجان و حجم نمونه به ترتيب شامل تعداد 260 نفر و 353 نفر كه به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شده، اين تحقيق از نوع پيمايش تحليلي است كه با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت، و 78 سيوال در جامعه نمونه اجرا شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه، در جامعه نمونه مورد مطالعه تفاوت ميانگين بين دو گروه از نظر ميزان جهت گيري عقلايي برحسب مولفه‌هاي پايگاه اجتماعي (جنسيت، تحصيلات، شغل، درآمد، دارايي) تنها مولفه جنسيت تفاوت معني‌داري داشته كه آماره‌ها نشانگر تفاوت ميانگين بالاي جهت‌گيري‌هاي عقلايي مردان نسبت به زنان است و ساير مولفه‌ها با ميانگين يكسان مي‌باشند. در خصوص متغيرهاي مستقل (ميزان گرايش به دينداري، تقدير گرايي، قانون گريزي، گرايش به مدرنيسم، احساس محروميت نسبي) نتايج نشانگر اثبات رابطه معنادار اين متغيرها با متغير وابسته مي‌باشد كه ضريب تعيين (R2) متغيرهاي مستقل اثر گذار 93/0 مي‌باشد به عبارت ديگر متغيرهاي مستقل 93 درصد واريانس متغير وابسته را تبيين مي كند و در مورد فرضيه اصلي تحقيق، مقايسه ميانگين جهت‌گيري‌هاي عقلايي فرهنگيان با دانشجويان، نتايج بدست آمده نشانگر اثبات اين فرضيه است، يعني دانشجويان در مقايسه با فرهنگيان از جهت گيري‌هاي عقلايي بالاتري برخوردار مي‌باشند.

This study was conducted to evaluate the rational orientation in everyday life and its influencing factors among educators compared to students in Zanjan. Theoretical framework consists of theories of Max Weber, John Harsanyi, Jame s Coleman, Raymond Boudon, John Elster, Jürgen Habermas and theory of rational choice. The statistical population includes educators and student in Zanjan who were 260 from whom we choose 353 ones through cluster random sampling method as sample of study. This study is an analytical survey using structured questionnaire and 78 questions is run in the sample. The findings suggest that mean difference between the two groups in terms of rational orientation with social status (gender, education, occupation, in come, assets) only gender had a meaningful difference and the statistics indicate the mean difference between rational orientation of men and women. Other components have the same mean. The independent variables (the tendency towards religiosity, Fatalism, breaking the law, tends to modernity, sense of relative deprivation) results show that there was a significant relationship between these variables and the dependent variable. Determination coefficient (R2) of influential independent variables was 0.93. I n other words, the independent variables could explain 0.93% of dependent variables. In terms of main research hypothesis, comparing the educators orientation mean with student, we can say that it is proved. That is, students compared with the educators ha ve higher rational orientation.