معرفي حماسه ديني«چهارخيابان باغ فردوس» و بررسي ارتباط آن با شاهنامه فردوسي

Presentation of “chahar khiabane baghe ferdows” (four avenue of ferdows garden) as religious epic verse

موضوع اين پژوهش معرفي منظومه «چهارخيابان باغ فردوس» سروده ميرزا احمد الهامي كرمانشاهي است كه ميتوان آن را به عنوان حماسه‌اي ديني در نظر گرفت. اين منظومه را كه سرايش آن دراواخرعهد ناصري (1304هجري)به اتمام رسيده است ، شايدبتوان آخرين نمونه از حماسه هاي ديني ناميد كه بر وزن و شيوه شاهنامه فردوسي پديد آمده است. ويژگي اصلي اين منظومه روايت كامل تاريخ كربلا از هنگام مرگ معاويه تا انتهاي ماجراي قيام و خونخواهي مختارثقفي است كه طي چهاربخش(خيابان) آمده است. شاعر در هر خيابان از اين منظومه ، به يك مقطع تاريخي - براساس ترتيب زماني رخدادها-پرداخته است. در اين پژوهش، گزارشي دقيق از منظومه «چهارخيابان باغ فردوس» ارايه شده است. به تبيين جايگاه اين منظومه درميان حماسه هاي ديني ، زمينه هاي تاريخي و اجتماعي شكل گيري اثر و نيزعوامل گمنام ماندن آن ،بطور اجمالي پرداخته شده است.همچنين با توجه به اينكه از ويژگيهاي شاخص اين مجموعه،تلفيق دو نوع مقتل و حماسه و ارتباط عميق آن با شاهنامه فردوسي است، از اين منظر نيز به اين كتاب نگاه شده است.

The subject of this research is presentation of the book “chahar khiaban e baghe ferdows” (four avenue of ferdows garden) by Mirza ahmade elhami kermanshahi as religions epic verses. This book that has been completed at Last of Nasery period (1304 AD) may be named the last sample of religious epic verses that versification base on Shahnameh matter. The major future of this verse is complete narrate of Karbala history from Moaviye period to the end of Mokhtar e Saghafi story that contains four parts (four avenues). In this paper, complete detailed report of this book is present and the historical and social context of formation of it and deep relationships by Shahnameh is analyzed and some linguistics and narrative futures is analyzed.