پاسخ دو رقم سويا به اثر متقابل عناصر فسفر و روي

Response of two soybeans varieties (Glycine max L.) to phosphorous and zinc

فسفر و روي از عناصر غذايي ضروري براي گياهان هستند. اثرات اين عناصر بر دو رقم سويا در آزمايشي گلداني به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح به‌طور كامل تصادفي و در سه تكرار انجام شد. تيمارهاي مورد آزمايش شامل عامل Aبا سه سطح فسفر (صفر، 50، 100 ميلي گرم بر كيلوگرم) از منبع سوپرفسفات تريپل و فاكتور B با سه سطح روي (صفر، 5، 10 ميلي گرم بر كيلوگرم) از منبع سولفات روي و فاكتورC دو رقم سويا شامل تلار (BP) و ساري (JK) بود. نتايج نشان داد كه بيشترين تعداد غلاف در ساقه اصلي با مصرف توام 100 ميلي گرم بر كيلوگرم فسفر و 5 ميلي گرم بر كيلوگرم روي در رقم BP مشاهده شد و همچنين بيشترين تعداد غلاف در ساقه فرعي با مصرف 50 ميلي گرم بر كيلوگرم فسفر به‌همراه 10 ميلي گرم بر كيلوگرم روي در رقمJK حاصل شد اما بيشترين تعداد غلاف در بوته در تيمار بدون مصرف روي و مصرف 50 ميلي گرم بر كيلوگرم فسفر در رقم BP به‌دست آمد و همچنين بيشترين تعداد غلاف پر و تعداد دانه در بوته با مصرف 5 ميلي‌گرم بر كيلوگرم روي و 100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم فسفر در رقم BP حاصل شد. بيشترين ميزان طول ريشه و وزن خشك ريشه در شرايط بدون مصرف روي و مصرف 100 ميلي گرم بر كيلوگرم فسفر در هر دو رقم به ‌دست آمد، از طرفي رقم BP با مصرف 100 ميلي گرم بر كيلوگرم فسفر و بدون مصرف روي، بالاترين زيست توده اندام هوايي و تعداد دانه در غلاف را به خود اختصاص داد. واژه‌هاي كليدي: سويا، فسفر، روي، زيست‌توده

In order to study the phosphorus and zinc interactions on two different cultivars of soybean, a pot experiment was conducted in north of Qaemshahr, Iran, in 2011. The altitude was 65 m asl. and soil texture was silt loam. The factorial experiment was arranged in a completely randomized design with three replications. Factors tested included three levels of phosphorus (0, 50 and 100 mg/kg), from super phosphate triple source, three levels of zinc (0, 5 and 10 mg/kg), from zinc sulphate source and two soybean cultivars, Telar (BP) and Sari (JK). Results showed that application of 5 mg/kg of zinc sulphate led to increasing trend in pod per main stem, pod per plant, filled pod per plant, and grain per pod. Application of 10 mg/kg, however, resulted in maximum reduction in root dry weight. On the other hand 100 mg/kg phosphorus increased the shoot biomass, pod per main stem, pod per plant, and filled pod per plant as well as the highest increase in root length and dry weight. JK produced the highest shoot biomass while pod per plant, grain per pod, and root dry weight were higher in BP cultivar. Keywords: Soybean, Phosphorus, Zinc, Biomass