ويژگي هاي ژيوشيميايي نهشته لاتريتي شاه‌بلاغي، جنوب خاور دماوند، استان تهران

Geochemical Characteristics of Shahbolaghi Laterite Deposit, Southeast ‎of Damavand, Tehran Province

نهشته لاتريتي شاه‌بلاغي در فاصله 40 كيلومتري جنوب خاور دماوند در استان تهران قرار دارد. اين نهشته به شكل افق هاي چينه سان در درون شيل ها و ماسه‌سنگ هاي سازند شمشك ‏‏(ژوراسيك) گسترش يافته است. مطالعات كاني شناسي نشان مي دهند كه كاني هاي اصلي اين نهشته شامل هماتيت، بوهميت و آناتاز است كه در مقادير كمتر توسط گوتيت، ‏مگنتيت، شاموزيت، كايولينيت، كوارتز، كلسيت، دياسپور، زيركن، پيريت، و روتيل همراهمي شوند. شواهد ميكروسكوپي مانندگسترش بافت هاي اسپاستوييدي در كانسنگ ها، يك ‏محيط رسوبي پر انرژي و اشباع از آب را طي فرايند لاتريت زايي پيشنهاد مي كند. با توجه به مجموعه كانيايي و ويژگي‌هاي بافتي، نهشت و دياژنز اين افق در يك محيط اكسيدان و ‏تقريباً نزديك به سطح زمين رخ داده است. بر پايه يافته‌هاي حاصل از مشاهدات صحرايي و ژيو شيمي عناصر اصلي، كمياب و خاكي كمياب افق لاتريتي شاه‌بلاغي احتمالاً از ‏دگرساني سنگ هاي مادر با تركيب بازالتي تشكيل شده است. فرايند بوكسيتي شدن با مسيرهاي كايولينيتي شدن، تخريب كايولينيت و آهن‌زدايي دنبال شده است. مطالعات ژيو ‏شيميايي نشان مي دهند كه توزيع عناصر جزيي در اين افق توسط كاني هاي رسي و فازهاي كانيايي فرعي كنترل شده است. ‏

The Shahbolaghi laterite deposit is located in ~40 km southeast of Damavand, Tehran province. This deposit was developed as stratiform ‎horizons within the shales and sandstones of Shemshak formation (Jurassic). Mineralogical investigations show that the major minerals in ‎this deposit include hematite, boehmite, and anatase accompanied by lesser amounts of goethite, magnetite, chamosite, kaolinite, quartz, ‎calcite, diaspore, zircon, pyrite, and rutile. The microscopic evidences such as development of spastoidic textures within the ores suggest a ‎high energy water-saturated sedimentary environment during the lateritization processes. By considering the mineral assemblage and textural ‎characteristics, deposition and diagenesis of this horizon occurred in an oxidizing and almost near surface environment. Based on the ‎obtained data from the field observations, geochemistry of major, trace, and rare earth elements the lateritic horizon at Shahbolaghiwas ‎developed probably byalteration of parent rocks with basaltic composition. The bauxitization process was occurredintrends of kaolinization, ‎destruction of kaolinite, and deferrugenization. The geochemical investigations indicated that the distribution of trace elements in this ‎horizon was controlled by clays and minor mineral phases. ‎