الگوي پراكنش مكاني و حجم خشكه دارها در راشستان هاي شمال ايران (مطالعه موردي: بخش گرازبن جنگل خيرود)

Spatial distribution and volume of dead trees in Fagus orientalis stands of Iran (case study: Gorazbon district of Kheyrud forest)

پژوهش حاضر به مطالعه و كمي نمودن برخي از مهمترين خصوصيات خشكه دارها از جمله الگوي پراكنش مكاني، حجم و مراحل پوسيدگي آنها در يك جنگل راش مي پردازد. به اين منظور پارسل 319 بخش گرازبن جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود به مساحت 48 هكتار كه تا زمان آماربرداري در آن هيچ گونه عمليات مديريتي در قالب طرح هاي جنگلداري انجام نگرفته به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد و گونه، قطر برابر سينه و ارتفاع خشكه دارهاي سرپا مورد اندازه گيري قرار گرفت. در خشكه دارهاي افتاده نيز گونه درختي، قطر مياني و طول آنها ثبت شد. همچنين به منظور مطالعه الگوي مكاني خشكه دارها، موقعيت هر يك از خشكه-دارها با روش آزيموت- فاصله و با استفاده از دستگاه فاصله ياب ليزري بدست آمد. نتايج مطالعه حاضر نشان داد حجم در هكتار خشكه دارها در منطقه مورد مطالعه 93/34 متر مكعب در هكتار مي‌باشد كه حجم خشكه-دارهاي افتاده و سرپا به ترتيب 835/28 و 622/6 مترمكعب در هكتار است. بيشترين درصد خشكه دارها متعلق به درجه پوسيدگي نرم درجه يك مي‌باشد كه 44 درصد از كل حجم خشكه دارها را به خود اختصاص داده است. استفاده از تابع K-Ripley نشان داد الگوي پراكنش خشكه دارهاي افتاده، سرپا و همچنين كل خشكه دارهاي موجود در منطقه مورد مطالعه كپه اي مي باشد.

The aim of this study is to analyze the spatial pattern, volume and decay stages of dead woods in beech forests, Northern Iran. The current research was carried out in compartment 319, Gorazbon District, Khayroud Forests dominated by Fagus orientalis in which no management practices have been done before this inventory. Dead trees characteristics including species, DBH and height of snags and mid-trunk diameter, length and decay grade of downed trees were recorded. The coordinates of all dead trees (snags and downed) were recorded using azimuth-distance method by laser device. The results showed that the volume of dead trees in study area is 34.93 m3/ha that the volume of snags and downed dead trees is 6.622 and 28.835 m3/ha respectively. Decay class I has accounted for most of the volume of dead trees (44%). The spatial pattern of dead trees was determined as clustered, using K-Ripley function.