اثر تغييرات ارتفاعي بر خصوصيات فيزيكي و فيزيولوژيكي بذر توسكا ييلاقيAlnus Subcordata C.A.Mey (مطالعه موردي: طرح جنگلداري واز- سري 1)

Effects of altitiudinal variation on physical and physiological characteristics of Alder seeds (Alnus Subcordata C.A.M)

به منظور بررسي روند تغييرات ويژگي هاي فيزيكي و فيزيولوژيكي، بذر گونه توسكا در دامنه تغييرات ارتفاعي (2000- 200 متر از سطح دريا) با فواصل ارتفاعي 500 متر، نمونه هاي بذر اين گونه از محدوده طرح جنگل د اري واز ( سري 1) واقع در شهرستان نور استان مازندران جمع آوري و پس از خالص سازي نسبت به اندازه گيري رطوبت، وزن هزاردانه, ابعاد و اندازه بذر و ميوه و جوانه زني و درصد بذر پوك آنها در آزمايشگاه مركز بذر جنگلي خزر اقدام شد. بر اساس نتايج تحقيق كليه ويژگي هاي مورد بررسي به غير از جوانه زني با احتمال (95%) در دامنه تغييرات ارتفاعي سطح با احتمال ( 99 % ) با آزمون دانكن معني دار شدند. بطوريكه بيشترين ميزان رطوبت بذر(14%) در ارتفاع 1500 متري و كمترين آن (به ترتيب 6/6 و 2/7) در ارتفاعات 200 و 2000 متري ثبت گرديد. وزن هزار دانه تا ارتفاع 1500 متري روند افزايشي دارد و در ارتفاع 2000 متري كاهش جزيي نشان مي دهد. بيشترين ميزان اين شاخص(18/0) بر حسب گرم در ارتفاع 1500 متري و كمترين آن (1/0) در ارتفاع 200 متري از سطح دريا ثبت گرديد. بيشترين ميزان اندازه طول ميوه (2) و عرض (38/1) ميوه بر حسب سانتي متر در ارتفاع 1500 متري و كمترين آن (طول 3/1 و عرض 74/0) در ارتفاع 200 متري از سطح دريا ثبت گرديد. از نظر جوانه زني روند تغييرات نظم خاصي را با تغيير ارتفاع نشان نمي دهد. بيشترين ميزان آن در ارتفاع 1500 متري (69%) و كمترين آن در ارتفاع 200 متري (39%) ثبت گرديد. بيشترين ميزان بذر پوك در ارتفاع 200 متري (62%) و كمترين آن در ارتفاع 1500 متري (23%) ثبت گرديد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه كيفيت بذر گونه توسكا با افزايش ارتفاع تا 1500 متر افزايش مي يابد و پس از آن كاهش جزيي نشان مي دهد. به نظر مي رسد كه انجام تحقيقات مشابه در باره بذر اين گونه در سطح جنگل هاي خزري منجر به تهيه نقشه كيفيت بذر كه شاخصي از كيفيت جنگل ها است بشود.

In order to survey on trends of physical and physiological changes, Alder seeds were collected from different altitudes (200-2000 masl) with a 500 m intervals from Vaz watershed forests around Nour city, Mazandaran province. After cleaning, seed traits such as moisture content (MC%), 1000 seed weight (TSW), seed and fruit dimentions, germination and empty seed percent were determined at seed lab of Caspian forest tree seed centre. Data were analysed by One Way ANOVA based on Duncan test with SPSS. According to results of this survey, all traits were sensible at 99% except of germination (95%). As, the highest MC% were recorded at 1500 m.a.s.l (14%) and the lowest at 200, 2000 m.a.s.l (6.6, 7.2 res). 1000 SW were increased till 1500 masl, then reduced at 2000 m.a.s.l. The highest (0.18 gr) and the lowest (0.1 gr) TSW were recorded at 1500 and 200 m.a.s.l res. The longest (2 cm) and the widest (1.38 cm) fruit were grown at 1500 and the shortest (1.3 cm) and the narrowest (.74 cm) at 200 m.a.s.l. Germination didnʹt show any special corelation with altitude. The highest (62%) were registered at 1500 m.a.s.l and the lowest (23%) at 200 m.a.s.l. According to the resuts of germination the highest empty seeds (62%) were found at 200 m.a.s.l and the lowest (23%) At 1500 m.a.s.l. Results of this investigation showed that the quality of Alder seeds increased to 1500 m.a.s.l. and then decreased slightly. It seems that similar investigation on the seeds of this species in Caspian region conducted to preparing of seed quality map which is an indicator of forest quality.