مقايسه خوشخوراكي پنج‌گونه درختي جنگل‌هاي خشك زاگرس مركزي براي گوسفند و بز در شهرستان بويراحمد

Comparation Palatability of Five Tree Species in Central Zagros Forest by Sheep and Goat )A case study in Boyerahmad County)

جنگل‌هاي زاگرس از نظر وسعت، پراكنش، تنوع گونه‌اي و فرآورده‌هاي جنگلي نقش بسيار مهمي ‌در زندگي بخش عظيمي ‌از مردم محلي دارند و در عين‌حال يكي از مهم‌ترين منابع بيولوژيكي و ذخاير ژنتيكي ايران به‌شمار مي‌آيند. به‌طوري‌كه اين منطقه يكي از بزرگترين و مهم‌ترين كانون‌هاي دامپروري ايران مي‌باشد. هدف از اين تحقيق تعيين خوشخوراكي گونه هاي درختي در جنگل هاي بويراحمد براي گوسفند و بز است. گونه هاي درختي مورد مطالعه شامل كيكم (Acer monspessulanum L.)، بنه (Pistacia mutica Fisch.& Mey C. A.)، گلابي‌وحشي (Pyrus glabra Boiss.)، پلاخور (Lonicera nummulariifolia Jaub.& Spach.) و بلوط (Quercus brantii Lindl.) مي‌باشد. در اين بررسي با استفاده از روش كافه‌تريا در قالب طرح فاكتوريل و در سه تكرار از هرگونه‌ي گياهي براي هر دام در زمان يكسان ميزان 5/2 كيلوگرم علوفه برداشت و در ظروف متحدالشكل به طورتصادفي قرار داده شد. از هر گروه دام‌ (گوسفند و بز) تعداد شش راس بصورت جداگانه به مدت دوازده ساعت در محل آزمايش رها كرده تا از ظروف محتوي علوفه تعليف كنند. دام‌ها از نظر سن، نژاد و وزن شرايط يكساني داشتند و از مدتي قبل با شرايط محل آزمايش سازگار شدند. پس از مصرف، علوفه داخل ظروف توزين گرديد، نتايج آناليز واريانس دوطرفه و مقايسات ميانگين با استفاده از آزمون t-test خوشخوراكي متفاوتي را براي بز و گوسفند نشان داد. به ترتيب گونه‌هاي كيكم، بنه، گلابي‌وحشي، پلاخور، بلوط براي گوسفند و گونه‌هاي گلابي‌وحشي، پلاخور، بنه، كيكم، بلوط براي بز خوشخوراك‌تر بودند.

Zagros forests have an important role in the life of local people due to its area, distribution, species diversity and forest products. In addition, it is one of the most important biological sources and genetic reservoirs of Iran, so that this region is one of the largest and most important animal husbandry centers. The main purpose of this research is to determine palatability of the tree species in Boyerahmad forests for sheep and goats. The studied trees include: Pyrus glabra Boiss, Quercus brantii Lindl .Lonicera nummulariifolia Jaub.& Spach, Pistacia mutica Fisch.& Mey C. A. and Acer monspessulanum L. The investigation was carried out in cafeteria method, using factorial plan, and replicated three times, 2.5 kg forages of each tree was harvested and randomly put into uniform plate to feed the ewe and nanny goats during 12 hours. Six animals out of each group with similar weight, age and health were selected and the animals were adapted to condition before the experiment. The forage in the plates was weighted after the experiment. The results of two way ANOVA and comparative mean, t-test, exhibit different palatability order for ewe and nanny goat. Palatability hierarchy for ewe is P.mutica, A. monspessulanum P. glabra, L. nummulariifolia and Q. brantii where as for nanny goat the priority is different and accepts following order P. glabra, L. nummulariifolia P.mutica, A. monspessulanum and Q. brantii.