تاثير آموزش سلامت بر ارتقاي رفتارهاي تغذيه‌اي پيشگيري‌كننده از پوكي استخوان در نوجوانان دختر

The impact of an educational intervention on nutritional preventive behaviors in osteoporosis among adolescent girls

پوكي استخوان بيماري شايع رو به افزايشي است كه سبك زندگي، نقش مهمي در ابتلا به آن دارد؛ اما قابل پيشگيري است. ساده ترين راه مقابله با پوكي استخوان، آموزش رفتارهاي پيشگيري كننده به ويژه رفتارهاي تغذيه اي در سنين نوجواني است. اين مطالعه با هدف تاثير آموزش بهداشت بر ارتقاي رفتارهاي تغذيه اي پيشگيري كننده از پوكي استخوان در نوجوانان دختر شهر چابهار انجام گرديده است. اين مطالعه نيمه تجربي (نوع قبل و بعد) روي دو گروه 45 نفري (آزمون و شاهد) از دانش آموزان دختر مقطع دوم راهنمايي چابهار در سال 92-1391 انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته و پرسشنامه FFQ (چك ليست استاندارد بسامد خوراك كيفي31 گويه) بود. داده ها توسط پرسشنامه در سه زمان قبل، بلافاصله و 3 ماه بعد از مداخله آموزشي (در خصوص پرسشنامه FFQداده ها در دو زمان قبل و 3 ماه بعد) جمع آوري گرديد. بعد از انجام پيش آزمون، مداخله آموزشي طي 4 جلسه در مدت زمان 10 روز براي گروه آزمون انجام گرفت. اطلاعات با نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون هاي آماري مناسب مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. قبل از مداخله تفاوت معني دار بين ميانگين نمرات متغيرهاي اصلي مطالعه در دو گروه مشاهده نشد (05/0 < P). بعد از مداخله تفاوت معني دار در ميانگين نمرات آگاهي، نگرش، قصد رفتاري و رفتارهاي مستعد كننده بين دو گروه آزمون و شاهد مشاهده شد (001/0P < ). به رغم افزايش در ميزان رفتارهاي پيشگيري كننده، تفاوت معني دار، قبل و بعد از مداخله در اين خصوص ايجاد نشد (057/0=P)، اگرچه در مقايسه با گروه شاهد، معني دار بود. نتايج اين مطالعه تاثير مثبتي روي الگوي تغذيه دانش آموزان به منظور پيشگيري از پوكي استخوان داشته و مداخله در افزايش و بهبود ميزان آگاهي، نگرش، قصد رفتاري و رفتارهاي تغذيه اي دانش آموزان موثر بوده است.

Objective (s): This study aimed to assess the impact of an educational intervention on nutritional preventive behaviors in osteoporosis among adolescent girls in Chabahar, Iran. Methods: This was a quasi-experimental research conducted on two groups of 90 female students, selected randomly from two schools of Chabahar, Iran in 2012 – 2013. The samples were divided into two groups randomly: control group and intervention group (n= 45). Data were collected using a 31-item food frequesncy questionnaire (FFQ). Respondents completed the questionnaire at three points in time: before, and immediately and 3 months after educational intervention. The educational program was offered in 4 sessions in a 10-day period of time to intevention group only. Results: There were no significant differences between two groups concerning the demographic variables. Similarly there was no significant difference between the two groups concerning their scores on FFQ at baseline (P > 0.05). However after intervention, meaningful differences between the two groups was observed for the FFQ scores on awareness, attitudes, behavior intent and facilitating behaviors (P < 0.001), but not for preventive behaviors (P=0.057). Conclusion: The findings indicated that the educational intervention had positive effects on the studentsʹ nutrition pattern in prevention of the osteoporosis. Also, the intervention was efftive in studentsʹ awareness, attitudes, and behavior intent and nutrition behaviors.