بررسي توان جذب فناوري در اقتصاد ايران

Technological Absorption Capacity of the Iranian Economy

امروزه اين طور بيان مي‌شود كه صرفاً تكيه بر سرمايه فيزيكي و نيروي كار به عنوان منابع اصلي رشد اقتصادي، باعث مي‌شود كشور در روند توسعه پايدار نسبت به ساير كشورها عقب‌تر حركت كند. بهبود بهره‌وري از طريق پيشرفت‌هاي فناوري تنها راهي است كه تضمين تداوم رشد اقتصادي را به دنبال دارد. بنابراين، مطالعه بالقوه اقتصاد از نوآوري‌هاي فناورانه و ظرفيت جذب فناوري به منظور تخصيص منابع كمياب موثر و مهم است. در اين راستا هدف اصلي اين مطالعه بررسي توانايي جذب فناوري خارجي در اقتصاد ايران مي‌باشد. براي اين منظور، فرضيه قدرت جذب فناوري تيكسيرا و فورتونا (2010) با داده‌هاي آماري ايران در طي دوره 1347 تا 1390 آزمون شد. بر اساس اين نظريه، وجود سرمايه انساني مناسب باعث مي‌شود تا فناوري ناشي از سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي، واردات كالاهاي سرمايه‌اي و قراردادهاي همكاري بين كشورها بيشتر و بهتر جذب اقتصاد شود. ضمناً هرچه بخش تحقيق و توسعه قوي‌تر باشد، اين جذب بيشتر خواهد بود. نتايج حاصل از تخمين مدل به روش هم‌جمعي جوهانسن و جوسيليوس حاكي از مثبت و معني‌دار بودن امكان جذب فناوري‌هاي خارجي به واسطه وجود سرمايه انساني مناسب در ايران مي‌باشد. در حالي كه امكان جذب فناوري از كانال تحقيق و توسعه معنادار نبوده و تاثير معناداري بر سطح فناوري در ايران نمي‌تواند داشته باشد. در مجموع اقتصاد ايران به طور عمده توانايي جذب فناوري از طرف سه مولفه مهم جذب را دارا مي‌باشد.

I t is widely acknowledged that relying solely on physical capital and labor as main sources of the economic growth would cause countries to lag behind others in the process of sustainable development, and the productivity improvement through technological advancements is the only way that ensures the continued economic growth. So, it is important to study the economy’s potential of technological innovations and capacity of technology absorption in order to allocate the scarce recourses efficiently. Therefore, the main objective of this study is to investigate the capacity of technology absorption in the Iranian Economy. To that end, using data from the Iranian economy over the period 1347-1390, the technological absorption capability hypothesis of Teixeira and Fortuna (2010) has been tested. According to this hypothesis, the existence of adequate human capital could help the economy to absorb the technological spillovers caused by FDI, importing capital goods, and the collaborations between countries. Furthermore, this hypothesis states that the higher is the R&D expenditures, the higher is the technological absorption capability. Using the co-integration method of Johansen and Juselius (1990), it is found that the existence of adequate human capital in Iran has enhanced the technological absorption capability of the Iranian economy. However, the R&D expenditures have no significant effect on the absorption capability of the Iranian economy. In sum, the Iranian economy can benefit from the technological spillovers because of its capabilities to absorb the new technologies.