تاثير برنامه آموزشي مبتني بر مدل بزنف بر سبك زندگي سالم رانندگان تاكسي شهر لنگرود

The Effect of Educational Program based on BASNEF Model on Healthy Lifestyle of Taxi Drivers in Langroud

زمينه وهدف: سبك زندگي بخشي اززندگي است كه عملا درحال تحقق يافتن است ودربردارنده طيف كامل فعاليت هايي است كه افراد در زندگي روزمره انجام مي دهند، اين فعاليت ها و رفتارها شامل عادات غذايي، خواب واستراحت، فعاليت بدني وورزش، كنترل وزن، استعمال دخانيات والكل مي باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي تاثير برنامه آموزشي مبتني بر مدل بزنف بر سبك زندگي سالم رانندگان تاكسي درون شهري شهر لنگرود درسال91 با تاكيد بر فعاليت بدني، تغذيه وعدم استعمال دخانيات انجام شد. روش: اين پژوهش يك مطالعه نيمه تجربي شاهددار بوده كه بمنظور بررسي سبك زندگي سالم(متناسب با مدل بزنف) بر روي 200 نفر از رانندگان تاكسي درون شهري شهر لنگرود در سال91 به روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي پس از همسان سازي گروهي نمونه ها از نظر سن و سطح تحصيلات، به دوگروه 100 نفري مداخله و شاهد انجام شده است. ابزار گرداوري اطلاعات پرسشنامه‎ محقق ساخته براساس ساختارهاي مدل بزنف بود كه روايي و پايايي آن توسط متخصصين و ضريب آلفاي كرونباخ تاييد شده بود. ابتدا اطلاعات اوليه از گروههاي مداخله و شاهد گرد آوري و سپس برنامه آموزشي براي گروه مداخله انجام و بعد از گذشت 2 ماه اطلاعات مجددا گردآوري و سپس جهت توصيف داده ها از شاخص هاي مركزي(ميانگين) و پراكندگي (انحراف معيار) و بمنظور تجزيه و تحليل آنها از آزمونهاي تي زوجي، تي مستقل، ضريب همبتگي پيرسون و رگرسيون چندگانه استفاده شد. در اين پژوهش سطح معني داري 5 0/0 در نظر گرفته شد(05/0 > P). يافته ها: نتيجه آزمون تي زوجي در گروه مداخله نشان داد كه ميانگين نمرات آگاهي، نگرش، رفتار، نورم هاي انتزاعي، عوامل قادر كننده به ترتيب از 61/27، 48/39، 98/30، 28/9 ، 65/13 به 18/35 ، 23/43 ، 35/36 ، 89/10 ، 04/16 نسبت به قبل از مداخله افزايش پيدا كرد. همچنين نتيجه آزمون ضريب همبستگي پيرسون نشان داد كه متغيير آگاهي نسبت به ساير متغيرها بيشترين همبستگي را با رفتار دارد. بررسي تحليل رگرسيوني مطالعه نيز نشان داد متغييرآگاهي و سازه فاكتورهاي قادركننده به عنوان قويترين پيش بيني كننده ها مي توانند باعث تغيير رفتار گردند كه براساس ضريب تعيين تعديل شده مقدار اين تبيين برابر 215/0 است. نتيجه گيري: با توجه به تاثير آموزش بر اساس مدل بزنف، استفاده از اين مدل بر ارتقا سبك زندگي سالم رانندگان تاكسي درون شهري موثر بوده و پيشنهاد مي شود در آموزش رانندگان حمل و نقل عمومي استفاده شود.

Background and Aim: The lifestyle is part of living that is actually being realized which covers a full range of activities that people do every day. These activities and habits include:eating habits, sleeping and rest, physical activity, weight control, smoking and alcohol, immunization against disease, compatibility with stress, and the ability to support family and community. Therefore, the present study aimed tofind out the effect of education program based on BASNEF model on healthy lifestyle of langroud’taxi drivers in 2012 with emphasis on physical activity,nutrition and lack of smoking. Material and Methods: The present study was a quasi-experimental study to find outthe healthy lifestyle (fits BASNEF model )on the 200 taxi drivers of langroud city in 2012. The sampling method was multi-stage random sampling. In the first stage, drivers were randomly divided into control and interventional groups. Then, in each group based on age and education level, 100 drivers (n=100) were randomly selected. Data were collected through a researcher made questionnaire based on BAZNEF model. The validity and reliability were confirmed by experts and Cornbrash’s alpha coefficient was(79/6%). After primary data collection, educational intervention was performed and 2 months later data were collected again. In the study (p < 0/05)was consideredsignificant. Result: The Result of paired t- test showed that average knowledge scores, attitude, behavior, subjective norms and enabling factors of 27/61,39/48,30/98,9/28,13/6to35/18,43/23,36/35,10/89,16/04increase before the intervention . Also the result ofPearson Correlation showed that knowledge variable is more than othervariables.The highestcorrelationis with behavior. The regression showedthat knowledge variable and enabling factors are the most effective structure in predicting healthy lifestyle. Conclusion: The results of this study showed that education program based on BAZNEF model is effective to promote a healthy lifestyle in urban taxi drivers.