شناسايي استراتژي‌هاي توسعه‌ي سرمايه گذاري گردشگري مذهبي در ايران (مطالعه‌ي موردي: زيارتگاه امام رضا (ع))

Identification of Strategies that Can Be Used for the Development of Religious Tourism in Iran(Case Study: Shrine of Imam Reza)

باتوجه به اينكه فرايند سرمايه گذاري در حوزه‌ي گردشگري و از جمله گردشگري مذهبي، مقوله اي چندوجهي است و به‌شدت از محيط اقتصادي تاثير مي پذيرد، به منظور رسيدن به نقطه اي قابل قبول در اين عرصه، بايد عوامل داخلي و خارجي اين حوزه‌ي فعاليتي را بررسي كرد، سپس به تدوين راهبرد هاي بهينه اقدام نمود. در اين ميان زيارت امام رضا (ع) به عنوان يكي از پايگاه هاي اصلي جهان تشيع، با توجه به تاثير به سزاي آن بر اقتصاد شهر مشهد و نيز توسعه‌ي منطقه، در حوزه‌ي گردشگري مذهبي استان و نيز كشور بيش از پيش مورد توجه برنامه‌ريزان و سرمايه گذاران اين صنعت است. در اين زمينه مطالعه‌ي حاضر با استفاده از ابزارهاي برنامه ريزي راهبردي، ضمن تحليل نقاط قوت، ضعف، تهديدها و فرصت‌هاي موجود در اين حوزه، راهبرد هاي مناسب جهت بهبود و توسعه‌ي سرمايه گذاري اين حوزه تدوين و اولويت بندي شده است. نتايج نشان مي‌دهد مناسب ترين راه براي برون رفت از بحران‌ها و چالش‌هاي احتمالي حوزه‌ي سرمايه‌گذاري گردشگري مذهبي و اقتصاد زيارت امام رضا (ع) و توسعه و بهره گيري از ظرفيت‌هاي سرمايه‌گذاري پيش روي اين عرصه، اتخاذ راهبرد هاي تدافعي با تاكيد بر رفع ضعف‌ها و نگاه به تهديدهاي احتمالي و موجود در اولويت هستند كه مهم‌ترين و موثرترين راهبرد تدافعي قابل كاربرد در اين فرايند، راهبرد «بسترسازي براي جذب سرمايه گذاري‌هاي داخلي و خارجي به وسيله‌ي سازمان‌هاي و نهادهاي مربوطه» است.

The pilgrimage of the holy shrine of Imam Reza in Mashhad is considered to be one of the pillars of Shiite religion in Islam. Therefore, the regional development of the city of Mashhad and the province of Khorasan should receive special attention by planners and investors. The current study formulates and prioritizes using strategic analysis tools, reviewing the strengths, weaknesses, threats and opportunities in this area; it will also investigate strategies that can promote investment. The results show that the best way for moving out of the current crises and challenges in the field of religious tourism is through investment in the field. The most effective strategy that can be implemented is creating the basis upon which investors can be encouraged to invest in the province.